Θεραπευτικά μέλια: Άθερμο μέλι ερείκης με superfoods.

Παρασκευή 26 Δεκεμβρίου 2014

ΜΥΣΤΙΚΟ ΥΓΙΕΙΑΣ 2.000 ΕΤΩΝ ΣΕ ΜΙΑ ΚΟΥΠΑ ΓΑΛΑ! ! !

1440

Πρόκειται για ένα θαυμάσιο ποτό με οφέλη που είναι εκπληκτικά. Το κύριο συστατικό του είναι ο Κουρκουμάς (Turmeric). Ο κουρκουμάς περιέχει κουρκουμίνη, την πολυφενόλη που αναγνωρίζεται ως το κύριο ενεργό συστατικό το οποίο παρουσιάζει πάνω από150 θεραπευτικές δραστηριότητες, που περιλαμβάνουν αντιοξειδωτικές, αντιφλεγμονώδεις και αντικαρκινικές ιδιότητες.
Επιγραμματικά τα πλεονεκτήματα του κουρκουμά:
*Αντιφλεγμονώδεςαντιοξειδωτικό, αντισηπτικό,αναλγητικό.
*Ενισχύει το ανοσοποιητικό.
*Αντικαρκινικό.

*Βοηθά στην διατήρηση των επιπέδων χοληστερίνης.
*Βελτιώνει την λειτουργία της πέψεως.
*Αποτοξινώνει το συκώτι.
*Ρυθμίζει τον μεταβολισμό και τον έλεγχο του βάρους.
*Ρυθμίζει την υψηλή αρτηριακή πίεση.
*Βελτιώνει την μνήμη και την λειτουργία του εγκεφάλου.
*Βελτιώνει την κατάσταση του δέρματος.
*Βελτιώνει τις νευρολογικές διαταραχές.
*Χαμηλώνει τα Τριγλυκερίδια.
Προσθέτοντας μαύρο πιπέρι στον κουρκουμά ή σε τροφές που παρασκευάζονται με κουρκουμά ενισχύει την βιοδιαθεσιμότητα της κουρκουμίνης 1.000 φορές, λόγω της πιπερίνης του μαύρου πιπεριού. Με την ανάμιξη αυξάνεται η απορροφητικότητα του κουρκουμά κατά 2000%.

Βήμα 1: Πάστα Κουρκουμά
Υλικά:
  • ¼ της κούπας σκόνη κουρκουμά.
  • ½ του κουταλιού του τσαγιού τριμμένο μαύρο πιπέρι.
  • ½ της κούπας φιλτραρισμένο νερό.
Οδηγίες:
Ανακατέψτε όλα τα συστατικά σε ένα κατσαρόλι και ανακατέψτε καλά. Ανεβάστε την φωτιά σε μεσαία και ανακατεύετε συνεχώς. Ανεβάστε λίγο την φωτιά και συνεχίστε να ανακατεύετε έως ότου το μείγμα γίνει μια πυκνή πάστα. Αυτό γίνεται σύντομα οπότε μην εγκαταλείπετε το κατσαρόλι. Δείτε το βίντεο. Αφήστε το μίγμα να κρυώσει και φυλάξτε το σε ένα βαζάκι στο ψυγείο.
14411442

Βήμα 2: Χρυσό Γάλα
Υλικά:
Οδηγίες:
Συνδυάστε όλα τα συστατικά, εκτός από το μέλι σε ένα κατσαρολάκι. Βάλτε μεσαία φωτιά. Ενώ το ζεσταίνετε ανακατεύετε συνέχεια και μην αφήσετε το μίγμα να βράσει. Προσθέστε όσο μέλι σας αρέσει.


Πρόκειται για ένα  ριζωματοειδές πολυετές φυτό, προέρχεται από την τροπική Νότιο Ασία και το κύριο συστατικό της κιτρινόριζας είναι η κουρκουμίνη. Το μπαχαρικό, προέρχεται απο το ρίζωμα του φυτου Curcuma longa, που ανηκει στην οικογένεια των Ζιγγιβεριδων (συγγενης δηλαδη και του τζιντζερ), και είναι ιθαγενές της Νοτιο-Ανατολικης Ασιας.. Ειναι γνωστο και ως "κροκος της Ινδιας", απο το πορτοκαλοκιτρινο χρωμα του, που μοιαζει πολυ με αυτο του κροκου; λογω του χαμηλοτερου κοστους του, πολλες φορες χρησιμοποιειται αντι για αυτον, ενω το χρησιμοποιουν επισης και για να νοθευουν τη σκονη του κροκου. Πιο σπανια, μπορει να το συναντησετε και σαν τουμερικ, απο την αγγλικη του ονομασια, Turmeric ή Curcuma domestica (Κουρκούμη η οικιακή).
Είναι ενα φυτο ποωδες, πολυετες, φτανει σε υψος περιπου το 1 μετρο και καλλιεργειται αποκλειστικα στις τοπικες περιοχες, οπου επικρατουν θερμοκρασιες μεταξυ 20 °C και 35 °C και πολλες βροχοπτωσεις. Τα φυλλα του ειναι μεγαλα, μακρια και λογχοειδη. Τα ανθη του ειναι συγκεντρωμένα σε ενα μεγάλο τσαμπί που αποτελειται απο πολλες "θηκες", που ειναι πρασινες στη βαση τους και λευκες ή βιολετι στις ακρες. Μεσα απο αυτες τις "θηκες" ξεπροβαλλουν τα ανθη που ειναι μεγαλα και κιτρινωπα. Η ριζα του ειναι κυλινδρικη και ριζωματοειδης, διακλαδιζομενη, χρωματος πορτοκαλοκιτρινου και με εντονο αρωμα. Τα ριζωματα, αφου καθαριστουν, βραζονται για πολλες ωρες, επειτα ξηραινονται στον ηλιο ή σε ειδικους φουρνους και τελος αλέθονται, οποτε και παιρνουμε μια πορτοκαλοκιτρινη σκονη, που ειναι το γνωστο μας μπαχαρικο. Η τριμμένη κιτρινόριζα χρησιμοποιείται στις κουζίνες της Νοτίου Ασίας και της Μέσης Ανατολής, ως συστατικό σε μείγματα κάρι αλλά και ως χρωστική είτε σε διάφορα παρασκευάσματα ή ακόμη και σε υφάσματα. Πιο διαδεδομένα η κιτρινόριζα είναι ένα από τα βασικά συστατικά της μουστάρδας. Ως πρόσθετο στα τρόφιμα η κιτρινόριζα χρησιμοποιείται γιατί παρέχει στο τρόφιμο προστασία από την ηλιακή ακτινοβολία.
Η κυρια χωρα παραγωγης του κουρκουμα ειναι η Ινδια. Συμφωνα με τα στατιστικα στοιχεια, η μαγαλυτερη παραγωγη σημειωνεται στο κρατιδιο Andhra Pradesh στην Κεντρο-Ανατολικη Ινδια. Παδαροσιακα, οι πολεις Sangli, στο Maharashtra, και Erode, στο Tamil Nadu, θεωρουνται τα μεγαλυτερα κεντρα παραγωγης και διακινησης παγκοσμιως. 

Διάφορα χημικά συστατικά έχουν απομονωθεί από αυτό το μπαχαρικό, όπως είναι οι πολυφαινόλες, τα διτερπένια, οι στερόλες και τα αλκαλοειδή.  Το κύριο δραστικό συστατικό του κουρκουμά είναι η κουρκουμίνη, η οποία του προσδίδει το χαρακτηριστικό, βαθύ κίτρινο χρώμα του. Η κουκουμινη εχει γευση "γηινη", πικρη, πικαντικη και ειναι εξαιρετικα πτητικη, ενω το χρωμα της δεν αλλοιωνεται με τον χρονο. Ο κουρκουμας ειναι ενα απο τα βασικα φαρμακα της παραδοσιακης Ινδικης ιατρικης, της Αγιουβερδα, και χρησιμοποιειται για να γιατρεψει μια σειρα απο παθησεις και συμπτωματα.
Πολυαριθμα εργαστηριακα πειραματα εδειξαν οτι η κουρκουμινη μπορει να εχει δραση αντιοξειδωτικη, αντιισχαιμικη, αντιφλεγμονωδη, κατα της αρθριτιδας ακομη και αντικαρκινικη, επιβραδύνει την εμφάνιση εκφυλιστικών ασθενειών όπως το Αλτσχάιμερ και τη σκλήρυνση κατά πλάκας.
  • Διαθέτει αντιφλεγμονώδη δράση ανάλογη αυτής της κορτιζόνης
  • Προκαλεί υποχώρηση συμπτωμάτων της ρευματοειδούς αρθρίτιδας
  • Μειώνει τα επίπεδα χοληστερίνης.
  • Είναι γνωστή για την αντικαρκινική της δράση.
  • Έχει αντιοξειδωτικές ιδιότητες που εξουδετερώνει τις ελεύθερες ρίζες.
  •  Προλαμβάνει τη χολολιθίαση, τη σπαστική κολίτιδα και άλλες παθήσεις του γαστρεντερικού συστήματος
  • Βοηθά στην καλυτέρευση της πέψης και είναι φιλικό με το στομάχι. 
  • Είναι ευεργετικό σε ασθενείς με Αλτσχάϊμερ καθώς μπορεί να σταματήσει την περαιτέρω ανάπτυξη της ασθένειας αποτρέποντας την συσσώρευση της πρωτεΐνης β-αμυλοειδούς στον εγκέφαλο.
  • Έχει ευεργετική δράση στους κακοήθεις όγκους.
  • Ανακουφίζει σχεδόν όλες τις αλλεργικές καταστάσεις, είτε του δέρματος (έκζεμα), είτε του αναπνευστικού.
  • Επιταχύνει την παραγωγή ινσουλίνης από το πάγκρεας και βοηθά σημαντικά τον μη ινσουλινοεξαρτώμενο διαβήτη των ενηλίκων.
  • Σταματάει γρήγορα την αιμορραγία και έχει αντισηπτικές ιδιότητες, εάν πασπαλιστεί προσεκτικά πάνω από πληγές. Επιταχύνει τη διαδικασία της επούλωσης
  • Φάρμακο εξπρές κατά της καταρροής και του φλέγματος
  • Προστατεύει το συκώτι από τις τοξίνες
  • Κατά της αναιμίας
  • Κατά της διάρροιας
  • Χρησιμοποιείται και στην κοσμετολογία για την αντιμετώπιση του αποχρωματισμού του δέρματος και τα σημάδια της ακμής

Μελέτες απέδειξαν ότι η κουρκουμίνη διαθέτει αντιφλεγμονώδη δράση ανάλογη αυτής της κορτιζόνης. Προκαλεί υποχώρηση συμπτωμάτων φλεγμονής σε πειραματόζωα και ρευματοειδούς αρθρίτιδας στους ανθρώπους. Από άλλες μελέτες προέκυψε ότι μειώνει τη χοληστερόλη, εμποδίζει τη συγκολλητικότητα των αιμοπεταλίων (που οδηγεί σε θρόμβους), προστατεύει το ήπαρ από τις τοξίνες, ενισχύει την άμυνα του στομάχου κατά των οξέων, ελαττώνει τα επίπεδα του σακχάρου του αίματος σε διαβητικούς. Ο κουρκουμάς μπορεί επίσης να μειώσει την πιθανότητα εκδήλωσης διαβήτη, σύμφωνα με έρευνα από το Πανεπιστήμιο Κολούμπια.
Eξουδετερώνει αρκετούς καρκινογόνους παράγοντες. Είναι γνωστή για την αντικαρκινική της δράση.
Η βιταμίνη D και η κουρκούμη ενδέχεται να βοηθούν το ανοσοποιητικό σύστημα να απαλλάξει τον εγκέφαλο από τις πλάκες β-αμυλοειδούς που συνδέονται με τη νόσο Αλτσχάιμερ, αναφέρουν Αμερικανοί ερευνητές. Η μελέτη των ερευνητών, δημοσιεύθηκε στο Journal of Alzheimer's Disease
Σε μελέτη που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Pharmacognosy Magazine με τίτλο «Η κουρκουμίνη εξασθενεί τη νευροτοξική δράση του φθορίου: αποδείξεις in vivo», ενισχύει την υποψία ότι το φθόριο είναι πράγματι μια ουσία που βλάπτει τον εγκέφαλο αποκαλύπτοντας επίσης ότι υπάρχει ένα φυσικό μπαχαρικό που παρέχει προστασία από τις διάφορες επιπτώσεις στην υγεία που οφείλονται σ’ αυτό
Έκχυμα Κουρκουμά:  Αισθανόμαστε το κρυολόγημα να πλησιάζει ή είμαστε ήδη κρυωμένοι; Σε ένα φλιτζάνι τσαγιού ζεστό νερό, ανακατεύουμε μισό κουταλάκι γλυκού κουρκουμά και ένα κουταλάκι μέλι. Το πίνουμε ζεστό μέχρι και τρεις φορές την ημέρα.
Εξωτερική χρήση:
ΑκμήΑναμίξετε κουρκουμά με λίγο χυμό λάιμ μέχρι να γίνει μία πάστα, και τρίψτε το πάνω στις δυσχρωμίες του δέρματος ή στα σημάδια της ακμής. Αφήστε το για περίπου 20 λεπτά και ξεπλύνετε με ζεστό νερό. Η περιοχή που θα το απλώσετε ίσως να πάρει μία κίτρινη απόχρωση, η οποία όμως φεύγει με το πλύσιμο. Γι αυτό είναι καλύτερα να κάνετε τη θεραπεία αυτή το Σαββατοκύριακο.
Πανάδες: Η χρήση του, είναι μία από τις πολλές ιδανικές φυσικές θεραπείες των πανάδων.  Η τακτική χρήση κρέμας που θα κάνουμε με κουρκούμα, χυμό λεμονιού και πολτοποιημένο αγγούρι βοηθάει στην θεραπεία των πανάδων.
Αναμειγνύουμε κουρκουμά με σησαμέλαιο - ή παίρνουμε ίσες ποσότητες από κουρκουμά και σουσάμι και με την βοήθεια του νερού (καλό θα είναι να είναι αποσταγμένο) κάνουμε μία παχύρρευστη κρέμα και την απλώνουμε στις πανάδες για είκοσι λεπτά. Ξεπλένουμε με χλιαρό νερό.
Το κάρυ: Δεν πρέπει ο Κουρκουμάς να συγχέεται με το κάρυ το οποίο δεν αποτελεί ξεχωριστό καρύκευμα αλλά είναι μείγμα που παρασκευάζεται από 20-30% κουρκούμη αναμειγμένη με κόλιαντρο, κύμινο κάρδαμο και διάφορα είδη πιπεριών.
Χρήσεις στη μαγειρική:
Για να μπορέσουμε να εκμεταλλευτούμε τις ιδιότητες του κουρκουμα, εκτός απο την απλή χρήση του σαν μπαχαρικό, μπορούμε να εισάγουμε συστηματικά στην δίαιτα μας, μια ποσότητα εως ενα γεμάτο κουταλάκι του καφέ, την ημέρα. Μπορούμε να το προσθέσουμε στο τέλος του μαγειρέματος σε πολλά παρασκευάσματα, στις σάλτσες, στο γιαούρτι, αλλά και σε ροφήματα.
   Όταν βράζουμε ζυμαρικά ή ρύζι μπορούμε να προσθέσουμε λίγο κουρκουμά στο νερό που βράζουμε.
   Στο μπριάμ ή στα ψητά λαχανικά και πατάτες ταιριάζει καταπληκτικά η γεύση του κουρκουμά.

Είναι σημαντικο επίσης να γνωρίζετε, οτι όταν συνδυάζεται με το μαύρο πιπέρι ή το πράσινο τσαι, αυξάνεται η απορρόφηση του από τον οργανισμό. Επίσης, το ιδιο αποτέλεσμα φέρνει και ο συνδυασμός του με κάποια λιπαρή ουσία, πχ. ελαιόλαδο ή βούτυρο. Σε συνδυασμό με το μαύρο πιπέρι, ανεβάζει την αποτελεσματικότητά του έως 1000 φορές στον άνθρωπο.

Σε αυξημένες δέσεις παρουσιάζει μια σειρά απο παρενέργειες, γιαυτό πρέπει να καταναλώνεται με φειδώ

Εκτός απο την ιατρική του χρηση, ο κουρκουμας, χρησιμοποιειται και για το χρωμα του. Ως χρωστικη σε υφασματα δεν εχει μεγαλη επιτυχια, γιατι το χρωμα ξεθωραζει στον ηλιο. Χρησιμοποιειται ομως ευρεως ως χρωστικη στα τροφιμα; μαλιστα, για μια σειρα απο λογους, εχει τον πρωτο κωδικο στα προσθετα τροφιμων, ειναι το E1
00.

Η καύση κουρκουμά απομακρύνει τα κουνούπια.



Τρίτη 23 Δεκεμβρίου 2014

ΚΑΛΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ


Ίσως να έχεις κουραστεί να δέχεσαι ευχές που ποτέ δεν πραγματοποιούνται όπως λες. 
Μην τις απορρίπτεις όμως γιατί η αξία τους είναι ανεκτίμητη και
 η ύπαρξή τους στόχος που αργά ή γρήγορα
 θα κατακτηθεί αρκεί να έχεις υγεία και να το θες.


Αυτά τα Χριστούγεννα ας αναστήσουν το χαμόγελο στα χείλη των ανθρώπων,
ας ζεστάνουν τις παγωμένες καρδιές τους και
ας χαρίσουν σ’ αυτούς που αγωνίζονται την ζωή που τους αξίζει.

Καλά Χριστούγεννα!!!!!!

Ευκαιρίες ανάπτυξης στον τομέα του μελιού

Η ​​διεθνοποιημένη αγορά έχει οδηγήσει (όλο και περισσότερο) την πρωτογενή παραγωγή σε μια κατεύθυνση συμπίεσης του κόστους, κυρίως μέσα από πρακτικές μη ασφαλούς παραγωγής και αναζήτησης πρώτων υλών που εξυπηρετούν τη μαζική βιομηχανία τροφίμων. Η Ελλάδα, ως μια περιοχή πρωτογενούς παραγωγής, δεν μπορεί να ανταγωνιστεί με όρους μαζικής, φτηνής παραγωγής, γιατί το μέγεθός της δεν επιτρέπει τη μετάβαση σε τέτοιου είδους εκμεταλλεύσεις. Το πλεονέκτημά της ήταν οι μικρές παραγωγές που με κόπο, μεράκι και σεβασμό στον άνθρωπο μπορούσε να αντλήσει από το χώμα της. Η ελληνική γη και οι άνθρωποί της μπορούν να παράγουν καταπληκτικά προϊόντα. Σαφέστατα οι συνέργειες τέτοιων μικρών παραγωγών μπορούν να δώσουν το απαραίτητο μέγεθος εξωστρέφειας, χωρίς όμως να υποτιμούμε τις διατροφικές ανάγκες της ίδιας της χώρας. Μια σημαντική παραγωγή στη χώρα μας είναι το μέλι με το οποίο θα ασχοληθούμε στο άρθρο αυτό.

– Το βαμβάκι είναι ένα εντατικά καλλιεργούμενο προϊόν σε κάποιες περιοχές στην Ελλάδα, όπως στη Θεσσαλία. Το μέλι βαμβακιού υπερέχει έναντι των άλλων ποικιλιών μελιού στη συγκέντρωση υπεροξειδίου του υδρογόνου (H2O2, το κοινό οξυζενέ). Η φαρμακοβιομηχανία τα τελευταία χρόνια χρησιμοποιεί σε επιθέματα τραυμάτων μέλι με αυξανόμενους ρυθμούς. Αυτό μας οδηγεί στο συμπέρασμα ότι θα μπορούσε να προωθηθεί το μέλι αυτό στη συγκεκριμένη αλυσίδα μεταποίησης και χρήσης, με τιμή πάνω από 200 ευρώ το κιλό. Απαιτεί όμως μια κεντρική συμφωνία μεταξύ γεωργών, κρατικών δομών και μελισσοκόμων. Οι μελισσοκόμοι να εφαρμόζουν μια ορθή μελισσοκομική πρακτική παραγωγής βαμβακόμελου. Οι κρατικές δομές να προωθήσουν την εν λόγω καλλιέργεια με όρους ποιότητας (εδώ η ανάλυση δυσκολεύει, γιατί εμπλέκεται η ευρωπαϊκή και η εθνική αγροτική πολιτική, και οι δυστοκίες μιας χρόνιας αναποτελεσματικής γεωργικής κοινωνίας). Οι γεωργοί να εφαρμόσουν την αντίστοιχη ορθή γεωργική πρακτική (βήμα που απαιτεί πολλή εκπαίδευση και είσοδο στον κλάδο νέων πρακτικών σκέψης).

– Η μελισσοκομία είναι νομαδική και ο Ελληνας μελισσοκόμος πλεονεκτεί λόγω θέσης. Υπάρχει ένα ελληνικό μέλι που παράγεται από τα πευκοδάση. Για να παραχθεί το μέλι πεύκου, μεσολαβεί ένα κοκκοειδές έντομο που ονομάζεται Marchalina hellenica. Οπως εύκολα γίνεται αντιληπτό, είναι ένα ενδημικό έντομο του Αιγαίου (υπάρχει και στα παράλια της Τουρκίας). Το μέλι πεύκου δεν παράγεται πουθενά αλλού στον κόσμο. Αυτό το δεδομένο αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα κριτήρια προώθησης ενός προϊόντος στην παγκόσμια ανοιχτή πλέον αγορά. Ενα προϊόν που υπάρχει μόνο στην Ελλάδα (και στην Τουρκία). Ενα προϊόν που με βάση τα χαρακτηριστικά του έχει αξιόλογες βακτηριοστατικές ιδιότητες και που θα μπορούσε να αποτελεί για τον Ελληνα μελισσοκόμο ό,τι και το ακριβότερο μέλι στον κόσμο, το μέλι Manouka της Νέας Ζηλανδίας.
Οσον αφορά τα υπόλοιπα προϊόντα της μέλισσας:

• Η γύρη και ο βασιλικός πολτός χαρακτηρίζονται «λειτουργικά τρόφιμα» (neutraceuticals) και η αξία των προϊόντων αυτών αυξάνει καθώς αυξάνει η ζήτησή τους και η εκτίμησή τους από το αγοραστικό κοινό. Η πρόπολη και το δηλητήριο, που δεν είναι τρόφιμα και έχουν πληθώρα βιολογικών δράσεων, θεραπευτικών ακόμα και καλλυντικών εφαρμογών, αποτελούν επίσης περιζήτητα προϊόντα με μεγάλη ζήτηση και υψηλή τιμή.

• Μεγάλο ενδιαφέρον επίσης έχει η ζύμωση του μελιού σε υδρόμελι («κρασί» από μέλι), η απόσταξή του σε μουντοβίνα («τσίπουρο» από μέλι) ή η περαιτέρω ζύμωσή του σε «ξύδι» από μέλι. Εξάλλου ήδη η ποτοποιία έχει εκδηλώσει ενδιαφέρον για το μέλι. Υπάρχουν μπίρες με μέλι στην ελληνική αγορά, ρακόμελα και πιθανώς να δούμε και κρασί με μέλι σύντομα.

• Το κερί τροφοδοτεί κηροπλαστεία ή κηρηθροποιεία που εφοδιάζουν τους μελισσοκόμους, βιοτεχνίες παραγωγής διακοσμητικών κεριών και είναι βασικό συστατικό στις περίφημες παραδοσιακές κεραλοιφές που εμφανίζουν μεγάλη ζήτηση.

• Ο μελισσοκομικός τουρισμός δεν έχει αναπτυχθεί στη χώρα μας, ενώ στην Τουρκία ανθεί. Μελισσοκόμοι από όλη την Ευρώπη συνδυάζουν επισκέψεις σε φυσικά ή πολιτιστικά αξιοθέατα με επισκέψεις σε μελισσοκομεία, μελισσοκομικά ινστιτούτα, μελισσοκομικά μουσεία, γιορτές μελιού ή συσκευαστήρια.
*Ο κ. Κουρέτας είναι καθηγητής Πανεπιστημίου Θεσσαλίας και πρόεδρος Συμβουλίου Καινοτομίας Περιφέρειας Θεσσαλίας.
Έντυπη

Σάββατο 20 Δεκεμβρίου 2014

Σουφλιώτικη Μπάμπω-Ένα Χριστουγεννιάτικο έδεσμα

Περιγραφή

Παραδοσιακό φαγητό των Χριστουγέννων, συνοδευμένο με το περίφημο μπρούσικο σουφλιώτικο κρασί!
Σουφλιώτικη  Μπάμπω

Τι χρειαζόμαστε:

  • Έντερα *
  • 1 kg κρέας μοσχάρι
  • 1kg κρέας χοιρινό
  • συκώτι (300 gr)
  • 2 πράσα ψιλοκομμένα
  • λίγο παστό
  • ρύζι (2 χουφτίτσες)
  • μαύρο πιπέρι, ρίγανη, κύμινο, μπαχάρι, αλάτι (κατά βούληση), λίγο κόκκινο πιπέρι και λίγο αλάτι (1 ½ κουτάλι σούπας)
  • 1 μικρό ποτηράκι νερό στο μείγμα για να διευκολύνει το γέμισμα.
  • 1 χωνί
  • Πώς το κάνουμε:
    1. Κόβουμε σε μικρά κομματάκια το κρέας, ικανά να χωρούν στο χωνί που θα χρησιμοποιήσουμε κατά το γέμισμα. 
    2. Κόβουμε τα πράσα σε πολύ ψιλά κομματάκια. 
    3. Ρίχνουμε το ρύζι στο μείγμα, τα μπαχαρικά μας, το νεράκι και αφού τα ανακατέψουμε λίγο, με ένα κουτάλι γεμίζουμε το έντερο (δεν ξεχνάμε να το δέσουμε στην κάτω άκρη, αλλιώς…). 
    4. Αφού τελειώσουμε βγάζουμε το χωνί από το έντερο και δένουμε σφιχτά.
    5. Ψήνουμε τη μπάμπω ή τη βράζουμε (καλύτερα) στην κατσαρόλα (ή φουφού) σε σιγανή φωτιά (αργά και βασανιστικά όλη τη νύχτα) τρυπώντας την με βελόνι σε κάποια σημεία ώστε να μην ανοίξει κατά το βράσιμο.
    6. Η μπάμπω τρώγεται άμα τη επιστροφή μας από την εκκλησία (κι όποιος προλάβει πρόλαβε).
    Καλή μας όρεξη !

    Λίγα μυστικά ακόμα

    * Η κατανάλωση της μπάμπως μετριέται σε m !

Παρασκευή 19 Δεκεμβρίου 2014

Αποφάσεις - "τομές" προανήγγειλε ο Πάρ. Κουκουλόπουλος για τη μελισσοκομία

Τρεις σημαντικές ανακοινώσεις έκανε ο Αναπληρωτής Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων Πάρις Κουκουλόπουλος, μιλώντας χθες στην εκδήλωση των εγκαινίων του 6ου Φεστιβάλ Ελληνικού Μελιού και Προϊόντων Μέλισσας. Μεταξύ άλλων ο αναπληρωτής υπουργός προανήγγειλε πως η γύρη και ο βασιλικός πολτός θα ενταχτούν στον Κώδικα τροφίμων και ποτών, ικανοποιώντας έτσι ένα χρόνιο αίτημα των παραγωγών.
Με βάση αυτές τις ανακοινώσεις:
1. Στην Υπουργική Απόφαση που πρόκειται σύντομα να υπογραφεί από τα Υπουργεία Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων και Ανάπτυξης, η οποία αφορά την οικοτεχνία, - τη δυνατότητα δηλαδή του αγρότη να συσκευάζει και να προωθεί τα προϊόντα που παράγει για πώληση - σε αυτά τα προϊόντα πέρα από το μέλι, τη γύρη, τον βασιλικό πολτό και την πρόπολη θα ενταχθούν και οι κηραλοιφές που παράγουν οι μελισσοκόμοι για να στηριχθεί το εισόδημά τους.
2. Μετά από πολλά χρόνια ικανοποιείται  το πάγιο αίτημα των μελισσοκόμων και σύντομα ολοκληρώνονται οι διαδικασίες για να  ενταχθεί η γύρη και ο βασιλικός πολτός στον Κώδικα  Τροφίμων και Ποτών, με στόχο να δοθεί νέα ώθηση στα ποιοτικά προϊόντα της ελληνικής μελισσοκομίας.
3. Αμέσως μετά τις γιορτές τίθεται σε εφαρμογή και επιχειρησιακή λειτουργία  το πρόγραμμα «ΑΡΤΕΜΙΣ» που έχει ως στόχο να βάλει φραγμό στις ελληνοποιήσεις και να παρέχει απόλυτη προστασία στην ελληνική παραγωγή και τον Έλληνα καταναλωτή. Το πρόγραμμα θα ξεκινήσει από τα βοοειδή και τα αιγοπρόβατα, θα επεκταθεί στα αβγά και τα πουλερικά και στη συνέχεια στη μελισσοκομία και τα προϊόντα της.
Ο κ. Κουκουλόπουλος στην ομιλία του επεσήμανε ακόμα ότι  «Η ελληνική γεωργία ξαναβρίσκει  τον παραγωγικό της προσανατολισμό επενδύοντας στα ποιοτικά ελληνικά αγροδιατροφικά προϊόντα, καταγράφοντας σημαντικές επιδόσεις στις εξαγωγές». 
Έκανε δε ιδιαίτερη αναφορά στο ελληνικό μέλι, τονίζοντας πως η ζήτηση του στο εξωτερικό χάρη στην εξαιρετική του ποιότητα και την υψηλή διατροφική του αξία είναι έξι φορές μεγαλύτερη από τη σημερινή δυνατότητα εξαγωγή μας.  Γι΄ αυτό ο Αναπληρωτής Υπουργός υπογράμμισε πως «η ελληνική μελισσοκομία θα υποστηριχθεί από τη νέα Κοινή Αγροτική Πολιτική που ξεκινάει από την 1.1.2015 και αποτελεί τη μεγαλύτερη «μηχανή» ανάπτυξης και απασχόλησης, με χρηματοδότηση περίπου 20 δις ευρώ για την περίοδο 2014 – 2020», ενώ αναφέρθηκε διεξοδικά και στα επιμέρους προγράμματα και τις δράσεις που υλοποιεί το ΥπΑΑΤ για τη στήριξη του κλάδου και του εισοδήματος των Ελλήνων μελισσοκόμων.
Στην εκδήλωση συμμετείχαν επίσης ο Υφυπουργός Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας κ.  Γεράσιμος Γιακουμάτος, ο Γενικός Γραμματέας του ΥπΑΑΤ κ. Μόσχος Κορασίδης, βουλευτές, εκπρόσωποι της Αυτοδιοίκησης, παραγωγικών φορέων και μελισσοκομικών συλλόγων.



Η ομιλία του Αναπληρωτή Υπουργού έχει ως εξής:

«Αγαπητοί παραγωγοί, χαίρομαι πραγματικά που βρεθήκαμε εδώ όλοι μαζί, βλέποντας τη σύνθεση της σημερινής εκδήλωσης. Είμαστε από πολλές πτέρυγες της Βουλής, από δυο Υπουργεία, που το ένα έχει ως αποστολή να στηρίζει τον παραγωγό και το άλλο να στηρίζει την προώθηση των προϊόντων. Βρίσκονται εδώ και οι δυο βαθμοί αυτοδιοίκησης, οι οποίοι καλούνται με αρμοδιότητες και πόρους να αναλάβουν πρωταγωνιστικό ρόλο από την 1.1.2015 στο πλαίσιο της νέας Κοινής Αγροτικής Πολιτικής που πρέπει να σημάνει μια νέα αρχή για τη χώρα.

Η εκδήλωση συμπίπτει με μέρες τραγικά δύσκολες και αναφέρομαι στη διαπραγμάτευση με την τρόικα, καθώς είμαι από την πλευρά  που σηκώνει το βάρος εδώ και 5 χρόνια, από άλλους είναι παρεξηγημένη αυτή η πλευρά, από άλλους όχι. Το μεγάλο δίλημμα της χώρας είναι ένα και μοναδικό: ή θα ακολουθήσουμε το δρόμο του δανεισμού και θα καταναλώνουμε εισαγόμενα προϊόντα με τα γνωστά σε όλους μας αποτελέσματα ή θα ακολουθήσουμε το δρόμο της παραγωγής προϊόντων, γνώσης και υπηρεσιών για να προκύψει πραγματικός πλούτος και εισόδημα σιγά σιγά για όλους μας.
Και υπάρχει ένα ηχηρό μήνυμα που μας δίνουν οι Έλληνες παραγωγοί σε αυτά τα τόσο δύσκολα χρόνια της κρίσης. Δείχνουν ικανοί και άξιοι να σηκώσουν και πάλι το βάρος που έχουν σηκώσει πάρα πολλές φορές στο παρελθόν, όταν αντιμετώπιζε κρίση η πατρίδα μας.
Βλέπουμε την ελληνική γεωργία να ξαναβρίσκει μέσα στην κρίση την ταυτότητά της που είναι πανίσχυρη αλλά κινδυνεύσαμε να τη χάσουμε τα τελευταία 25 χρόνια.
Ξαναβρίσκει  τον παραγωγικό της προσανατολισμό επενδύοντας στα ποιοτικά ελληνικά αγροδιατροφικά προϊόντα, καταγράφοντας σημαντικές επιδόσεις στις εξαγωγές.
Προσελκύει ξανά νέους ανθρώπους όλων των επιπέδων και βαθμίδων εκπαίδευσης, με υψηλά προσόντα.
Βλέπουμε να συνειδητοποιούν οι αγρότες την ανάγκη να αντιμετωπίσουν την έλλειψη οργάνωσης, με νέα σχήματα ομάδων και συνεταιρισμών για να μπορέσουν να δώσουν αξία στο προϊόν τους και να αντιμετωπίσουν διαρθρωτικά προβλήματα.
Επιδιώκουν τη συνέργεια με άλλους παραγωγικούς τομείς  από τη  μεταποίηση, την παραγωγή τροφίμων, αλλά  κυρίως με τον τουρισμό για μια πραγματικά βιώσιμη ανάπτυξη της περιφέρειας.
Η ελληνική γεωργία επενδύει σε νέες τεχνολογίες για να αξιοποιήσει τη μεγαλύτερη «μηχανή» ανάπτυξης και απασχόλησης που είναι η νέα Κοινή Αγροτική Πολιτική, με χρηματοδότηση περίπου 20 δις ευρώ για την περίοδο 2014 – 2020.
Όλα τα παραπάνω που ανέφερα ισχύουν και για τη μελισσοκομία, όπου τα τελευταία χρόνια παρατηρείται μια εκ νέου άνθηση του κλάδου που παρουσιάζει μια σταθερά αναπτυξιακή πορεία. Σήμερα είναι καταγεγραμμένοι περίπου 22.000 μελισσοκόμοι και έχουν στην κατοχή του περισσότερα από 1.800.000 μελισσοσμήνη, με την ετήσια παραγωγή μελιού να κυμαίνεται κατά μέσο όρο από 15.000 έως 17.000 τόνους.
Η εξαιρετική ποιότητα του ελληνικού μελιού που είναι περιζήτητη παγκοσμίως και διαχωρίζεται απόλυτα από τα μεταλλαγμένα προϊόντα. Η ποιότητα αυτή και η   υψηλή διατροφική του αξία συνέβαλλε στο γεγονός η ζήτηση του ελληνικού μελιού στο εξωτερικό να είναι έξι φορές μεγαλύτερη από τη δυνατότητα εξαγωγής.

Το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων καταβάλλει κάθε προσπάθεια για τη στήριξη των Ελλήνων μελισσοκόμων και της μελισσοκομίας. Είναι πολλά τα προγράμματα που υλοποιούνται σε συνεργασία με τους μελισσοκόμους, ώστε να ενισχυθεί η παραδοσιακή αυτή απασχόληση και η βελτίωση του εισοδήματός τους.
Στο πλαίσιο του προγράμματος «Βελτίωση των Συνθηκών Παραγωγής και Εμπορίας των Προϊόντων της Μελισσοκομίας» για τα έτη 2014 έως 2016 έχουν εγκριθεί 17 εκατ. ευρώ με δράσεις όπως:
●    της μετακίνησης των κυψελών,
●    της αντικατάστασης των παλιών και φθαρμένων κυψελών με νέες,
●    της λειτουργίας των Κέντρων Μελισσοκομίας
●    των αναλύσεων μελιού,
●    των ταχύρρυθμων εκπαιδεύσεων και της έρευνας,
●    του προγράμματος πρωτοβουλιών από τους μελισσοκομικούς συνεταιρισμούς στα μικρά νησιά του Αιγαίου Πελάγους.
Επίσης ξεχωριστές δράσεις αποτελούν στο πλαίσιο του προγράμματος
●    η παροχή κινήτρων και η ενθάρρυνση της επιχειρηματικότητας μέσω των σχεδίων βελτίωσης,
●    η παροχή κινήτρων για τη συσκευασία και
●    τα κίνητρα για την εγκατάσταση νέων γεωργών.
Υπάρχουν βέβαια και πολλά προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι μελισσοκόμοι με τις ζωονόσους, όπως και άλλα θέματα που βρίσκονται στην ημερήσια διάταξη της καθημερινής συνεργασίας του ΥπΑΑΤ με τους παραγωγούς.
Θα ήθελα να κλείσω την ομιλία μου με τρεις πολύ σημαντικές ειδήσεις που είναι αποτέλεσμα της καθημερινής συνεργασίας των υπηρεσιών του  Υπουργείου με τους μελισσοκόμους και την επιστημονική κοινότητα.  Πρώτον:Στην Υπουργική Απόφαση που πρόκειται σύντομα να υπογραφεί από τα Υπουργεία Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων και Ανάπτυξης, η οποία αφορά την οικοτεχνία, - τη δυνατότητα δηλαδή του αγρότη να συσκευάζει και να προωθεί τα προϊόντα που παράγει για πώληση - σε αυτά τα προϊόντα πέρα από το μέλι, τη γύρη, τον βασιλικό πολτό και την πρόπολη θα ενταχθούν και οι κηραλοιφές που παράγουν οι μελισσοκόμοι για να στηριχθεί το εισόδημά τους.  Δεύτερον: Μετά από πολλά χρόνια ικανοποιείται  το πάγιο αίτημα των μελισσοκόμων και σύντομα ολοκληρώνονται οι διαδικασίες για να  ενταχθεί η γύρη και ο βασιλικός πολτός στον Κώδικα  Τροφίμων και Ποτών, με στόχο να δοθεί νέα ώθηση στα ποιοτικά προϊόντα της ελληνικής μελισσοκομίας. Τρίτον: Αμέσως μετά τις γιορτές τίθεται σε εφαρμογή και επιχειρησιακή λειτουργία  το πρόγραμμα «ΑΡΤΕΜΙΣ» που έχει ως στόχο να βάλει φραγμό στις ελληνοποιήσεις και να παρέχει απόλυτη προστασία στην ελληνική παραγωγή και τον Έλληνα καταναλωτή. Το πρόγραμμα θα ξεκινήσει από τα βοοειδή και τα αιγοπρόβατα, θα επεκταθεί στα αβγά και τα πουλερικά και στη συνέχεια στη μελισσοκομία και τα προϊόντα της.

Εύχομαι καλή επιτυχία στη διοργάνωσή σας που από μόνη της αποτελεί αισιόδοξο γεγονός, καθώς φέρνει κοντά όλους τους παραγωγικούς φορείς της χώρας που δραστηριοποιούνται με το μέλι».

Επιμέλεια: Αλέξανδρος Μπίκας

Τετάρτη 10 Δεκεμβρίου 2014

Εντοπίστηκαν 13 ζωντανά βακτήρια στο ανεπεξέργαστο μέλι που σκοτώνουν μικρόβια


 

Το ανεπεξέργαστο μέλι είναι φάρμακο , και όχι αυτό από το σούπερ μάρκετ!!!

Για αιώνες, οι άνθρωποι χρησιμοποιούσαν ακατέργαστο μέλι για την καταπολέμηση των λοιμώξεων, αλλά οι επιστήμονες δεν έχουν ακόμα καταλάβει τι του δίνει αυτές τις απίστευτες αντιμικροβιακές ιδιότητες. Μια νέα ανακάλυψη όμως ερχεται να αλλάξει ριζικά τα μεχρι τώρα δεδομένα...


Τώρα μια ομάδα ερευνητών από το Πανεπιστήμιο του Lund στη Σουηδία, έχει εντοπίσει μια μοναδική ομάδα από 13 βακτήρια του γαλακτικού οξέος (LAB) που προέρχονται από το στομάχι των μελισσών, και βρίσκονται στο φρέσκο μέλι, το οποίο έχει μια εντυπωσιακή ικανότητα για την καταπολέμηση παθογόνων. 

Τα ζωντανά αυτά βακτήρια παράγουν ένα αριθμό ενεργών μικροβιακών ενώσεων, όπως υπεροξείδιο του υδρογόνου, τα λιπαρά οξέα και κάποια αναισθητικά, που μπορούν να σκοτώσουν άλλα επιβλαβή βακτήρια. Δυστυχώς, μα το μέλι που αγοράζουμε στα καταστήματα έχει υποστεί επεξεργασία και μαζί με αυτό και τα LAB που περιέχει υποβάλλονται σε επεξεργασία. Όμως οι ερευνητές πιστεύουν ότι τώρα θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για να βοηθήσουν στη αντιβιοτική αντίσταση του οργανισμού μας. 

Η ομάδα δοκίμασε τα βακτήρια αυτά της μέλισσας στο εργαστήριο, κατά των στελεχών των παθογόνων που προκαλούν σοβαρές λοιμώξεις στον άνθρωπο, συμπεριλαμβανομένων των ανθεκτικών στη μεθικιλλίνη Staphylococcus aureus (MRSA), η οποία μπορεί να οδηγήσει σε λοιμώξεις θανατηφόρα Staph. Τα εντυπωσιακά αυτά αποτελέσματα δημοσιεύθηκαν στο International Wound Journal. 

Οι επιστήμονες ανάμειξαν το LAB με μέλι και το εφάρμοσαν άμεσα σε άλογα που είχαν πληγές που δεν μπορούσαν να επουλωθούν και που ήταν ανθεκτικές σε άλλες θεραπείες. Μετά τη χρήση του μείγματος μελιού - βακτήρια, όλα τα τραύματα επουλώθηκαν πλήρως.

Μέχρι στιγμής, τα βακτήρια της μέλισσας έχουν δοκιμαστεί σε ανθρώπους μόνο στο εργαστήριο, έτσι δεν ξέρουμε αν θα είναι εξίσου αποτελεσματικό για τις ανθρώπινες πληγές, αλλά τα μέχρι σήμερα αποτελέσματα είναι εξαιρετικά ελπιδοφόρα. 

Η ομάδα εξήγησε σε δελτίο Τύπου ότι πιστεύει πως τα LAB είναι τόσο ισχυρά, επειδή παράγουν ένα ευρύ φάσμα ουσιών, οι οποίες αλλάζουν ανάλογα με αυτά του παθογόνου που καλούνται να καταπολεμήσουν. 

"Τα αντιβιοτικά είναι συνήθως μία δραστική ουσία, αποτελεσματική ενάντια μόνο σε ένα στενό φάσμα βακτηρίων», δήλωσε ο Tobias Olofsson - ο επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης - σε ένα δελτίο τύπου.

"Όταν χρησιμοποιούνται ζωντανά, αυτά τα 13 βακτήρια του γαλακτικού οξέος, παράγουν το σωστό είδος των αντιμικροβιακών ενώσεων, όπως απαιτείται, ανάλογα με την απειλή. Φαίνεται ότι αυτά έχουν εργαστεί αποτελεσματικά για εκατομμύρια χρόνια για την προστασία της υγείας των μελισσών ενάντια από άλλους επιβλαβείς μικροοργανισμούς. Ωστόσο, τα τυποποιημένα-επεξεργασμένα μέλια της αγοράς δεν περιέχουν ζωντανά βακτήρια γαλακτικού οξέος", πρόσθεσε. 

Οι ερευνητές θα προχωρήσουν τώρα σε κλινικές δοκιμές σε ανθρώπους για να δούνε αν το LAB μπορεί να βοηθήσει τη θεραπεία λοιμώξεων που είναι ανθεκτικές στα αντιβιοτικά.

πηγή : sciencealert.com

Τρίτη 9 Δεκεμβρίου 2014

Μετά τις γιορτές σε λειτουργία το πρόγραμμα Άρτεμις που εκτός του κρέατος θα επεκταθεί στα αβγά, στα πουλερικά και στη μελισσοκομία

Τρία μέτρα που θα βοηθήσουν την ελληνική παραγωγή μελιού έκανε γνωστά ο Αναπληρωτής Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης, κ. Πάρις Κουκουλόπουλος, μιλώντας στην εκδήλωση των εγκαινίων του 6ου Φεστιβάλ Ελληνικού Μελιού και Προϊόντων Μέλισσας. Μεταξύ άλλων έκανε γνωστό ότι μετά τις γιορτές τίθεται σε εφαρμογή και επιχειρησιακή λειτουργία το πρόγραμμα «Άρτεμις» που έχει ως στόχο να βάλει φραγμό στις ελληνοποιήσεις και να παρέχει απόλυτη προστασία στην ελληνική παραγωγή και τον Έλληνα καταναλωτή. Το πρόγραμμα θα ξεκινήσει από τα βοοειδή και τα αιγοπρόβατα, θα επεκταθεί στα αβγά και τα πουλερικά και στη συνέχεια στη μελισσοκομία και τα προϊόντα της.

Επιπλέον με βάση τα όσα ανέφερε ο Αναπληρωτής Υπουργός:

  • Στην Υπουργική Απόφαση που πρόκειται σύντομα να υπογραφεί από τα Υπουργεία Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων και Ανάπτυξης, η οποία αφορά την οικοτεχνία, - τη δυνατότητα δηλαδή του αγρότη να συσκευάζει και να προωθεί τα προϊόντα που παράγει για πώληση - σε αυτά τα προϊόντα πέρα από το μέλι, τη γύρη, τον βασιλικό πολτό και την πρόπολη θα ενταχθούν και οι κηραλοιφές που παράγουν οι μελισσοκόμοι για να στηριχθεί το εισόδημά τους.
  • Μετά από πολλά χρόνια ικανοποιείται το πάγιο αίτημα των μελισσοκόμων και σύντομα ολοκληρώνονται οι διαδικασίες για να ενταχθεί η γύρη και ο βασιλικός πολτός στον Κώδικα Τροφίμων και Ποτών, με στόχο να δοθεί νέα ώθηση στα ποιοτικά προϊόντα της ελληνικής μελισσοκομίας.
Ο κ. Κουκουλόπουλος στην ομιλία του επεσήμανε ακόμα ότι «Η ελληνική γεωργία ξαναβρίσκει τον παραγωγικό της προσανατολισμό επενδύοντας στα ποιοτικά ελληνικά αγροδιατροφικά προϊόντα, καταγράφοντας σημαντικές επιδόσεις στις εξαγωγές».
Έκανε δε ιδιαίτερη αναφορά στο ελληνικό μέλι, τονίζοντας πως η ζήτηση του στο εξωτερικό χάρη στην εξαιρετική του ποιότητα και την υψηλή διατροφική του αξία είναι έξι φορές μεγαλύτερη από τη σημερινή δυνατότητα εξαγωγή μας. Γι΄ αυτό ο Αναπληρωτής Υπουργός υπογράμμισε πως «η ελληνική μελισσοκομία θα υποστηριχθεί από τη νέα Κοινή Αγροτική Πολιτική που ξεκινάει από την 1.1.2015 και αποτελεί τη μεγαλύτερη «μηχανή» ανάπτυξης και απασχόλησης, με χρηματοδότηση περίπου 20 δις ευρώ για την περίοδο 2014 – 2020», ενώ αναφέρθηκε διεξοδικά και στα επιμέρους προγράμματα και τις δράσεις που υλοποιεί το ΥπΑΑΤ για τη στήριξη του κλάδου και του εισοδήματος των Ελλήνων μελισσοκόμων.
Στην εκδήλωση συμμετείχαν επίσης ο Υφυπουργός Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας κ. Γεράσιμος Γιακουμάτος, ο Γενικός Γραμματέας του ΥπΑΑΤ κ. Μόσχος Κορασίδης, βουλευτές, εκπρόσωποι της Αυτοδιοίκησης, παραγωγικών φορέων και μελισσοκομικών συλλόγων.

Σάββατο 29 Νοεμβρίου 2014

Διατροφή και τροφοδότηση των μελισσών



 Γενικές πληροφορίες
  Θρεπτικές απαιτήσεις
 Οι μέλισσες απαιτούν για την επιβίωσή τους πρωτεΐνες(αμινοξέα),υδατάνθρακες (ζάχαρα),λιπίδια (λιπαρά οξέα, στερόλες), βιταμίνες,ανόργανα άλατα (άλατα), και νερό. Αυτές οι θρεπτικές ουσίες πρέπει να βρίσκονται στην διατροφή σε καθορισμένη ποιοτική και ποσοτική αναλογία για τη βέλτιστη ανάπτυξη και ευζωϊα του πληθυσμού.

Πρωτεΐνες και αμινοξέα
 
Οι ενήλικες μέλισσες, ηλικίας 1 έως 14 ημερών, λαμβάνουν τις πρωτεΐνες από τη γύρη που οι συλλέκτριες συλλέγουν και φέρνουν στην κυψέλη. Ο γόνος, οι προνύμφες των μελισσών, λαμβάνουν τις απαραίτητες πρωτεΐνες κατά τις 3 πρώτες ημέρες της ζωής τους, μέσω του βασιλικού πολτού, που παράγεται από τους υποφαρυγγικούς αδένες των νεαρών μελισσών και στη συνέχεια μέσω της τροφής, που επίσης φτιάχνουν οι νεαρής ηλικίας μέλισσες, «παραμάνες», ένα μίγμα γύρης,μελιού και δικών τους σιελογόνων εκκρίσεων. Τέλος η βασίλισσα προσλαμβάνει τις απαραίτητες πρωτεΐνες από τον βασιλικό πολτό, που παράγουν οι «παραμάνες» μέλισσες και ο οποίος είναι η αποκλειστική της τροφή και κατά το στάδιο της προνύμφης αλλά και σ’ όλη της τη ζωή ως ενήλικη.

Εάν υπολογίσουμε ότι για τη διατροφή μίας προνύμφης απαιτούνται 100mgr γύρης, τότε απαιτείται 1 Kg γύρη για την εκτροφή περίπου 10.000 προνυμφών, δηλαδή 1 Kg ανά εβδομάδα, εάν η βασίλισσα ωοτοκεί 1.500ωά/ 24ωρο - 10.500 ωά/ 7 ημέρες. Εάν λάβουμε υπ’ όψιν μας ότι σε μία μελισσοκομική χρονιά εκτρέφονται από ένα μελίσσι περίπου 200.000 μέλισσες, καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι κάθε μελίσσι συλλέγει - μόνο για τις ανάγκες εκτροφής του γόνου και όχι για κατανάλωση από τις ακμαίες μέλισσες - 20 Kg γύρης.
 
Αντίστοιχα οι ακμαίες μέλισσες καταναλώνουν μεγάλα ποσά γύρης κατά τη διάρκεια των πρώτων 5-6 ημερών, μετά την έξοδό τους από το κελί, ώστε να μπορέσουν να ολοκληρώσουν την ανάπτυξή τους. Αυτό αφορά κυρίως την ανάπτυξη των υποφαρυγγικών τους αδένων, οι οποίοι θα παράξουν τον βασιλικό πολτό. Εάν σε εκείνη τη χρονική στιγμή δεν υπάρχει επάρκεια γύρης οι υποφαρυγγικοί αδένες δεν θα αναπτυχθούν επαρκώς και η παραγόμενη ποσότητα βασιλικού πολτού δεν θα μπορέσει να καλύψει τις ανάγκες της βασίλισσας, αλλά και των εκτρεφόμενων προνυμφών. Έτσι η βασίλισσα υποσιτιζόμενη θα μειώνει την ωοτοκία της, ενώ οι εκτρεφόμενες προνύμφες θα εξελιχθούν σε «ασθενικές» και σύντομης ζωής ακμαίες μέλισσες.

Όσον αφορά όμως στη γύρη, ως τροφή των μελισσών, σημασία δεν έχει μόνο η επάρκεια (ποσότητα), αλλά και η ποιότητα. Και η ποιότητα της γύρης καθορίζεται από την περιεκτικότητά της σε πρωτεΐνη, αλλά και τις ποσότητες συγκεκριμένων αμινοξέων.
  • Η περιεκτικότητα σε πρωτεΐνη των γύρεων ποικίλλει από 10% έως 36%.
  • Η γύρη κάποιων φυτών περιέχει πρωτεϊ'νη ανεπαρκή σε ορισμένα αμινοξέα που είναι κρίσιμα για την σωστή ανάπτυξη των μελισσών. Όλα τα αμινοξέα εκτός από τη θρεονίνη, είναι κρίσιμα για την κανονική ανάπτυξη των ενήλικων μελισσών. Με εξαίρεση την ιστιδίνη και την αργινίνη, τα άλλα αμινοξέα δεν μπορούν να συντεθούν από τις μέλισσες και πρέπει να ληφθούν μέσω της κατανάλωσης γύρης.Αμινοξέα :
    1. Average % in pollen
    2. (crude protein, 26.3%)
    3. Arginine (αργινίνη) 5.3
    4. Histidine (ιστιδίνη) 2.5
    5. Isoleucine (ισολευκίνη) 5.1
    6. Leucine (λευκίνη) 7.1
    7. Lysine (λυσίνη) 6.4
    8. Methionine (μεθειονίνη) 1.9
    9. Phenyalalamine (φαινυλαναμίνη) 4.1
    10. Threomine (θρεονίνη) 4.1
    11. Trypotophane (θρυπτοφάνη) 1.4
    12. Valine (βαλίνη) 5.8
  • Η ανάγκη για πρωτεΐνη μειώνεται όταν οι ακμαίες μέλισσες σταματούν να εκτρέφουν γόνο, να είναι παραμάνες (μεταξύ της 10ης και 14ης ημέρας της ενήλικης ζωής τους). Στη συνέχεια, το κύριο στοιχείο της διατροφής τους γίνονται οι υδατάνθρακες.

Υδατάνθρακες
 
Το νέκταρ ή το μελίτωμα είναι η σημαντικότερη πηγή υδατανθράκων στη φυσική διατροφή των μελισσών.
Μπορεί να περιέχει διαλυτά στερεά από 5 έως 75 τοις εκατό (σάκχαρα) αν και συνήθως η περιεκτικότητά τους κυμαίνεται μεταξύ 25% και 40%.
Τα βασικά σάκχαρα που περιέχονται είναι σακχαρόζη, γλυκόζη, και φρουκτόζη. Άλλα σάκχαρα που περιέχονται στο νέκταρ ή το μελίτωμα είναι η μαλτόζη, τρεαλόζη, μελεσιτόζη, ενώ σάκχαρα τα οποία βρίσκονται σε μικρότερες συγκεντρώσεις είναι η μαλτόζη, ραμινόζη, ξυλόζη,γαλακτόζη, αραβινόζη και λακτόζη. Τα τελευταία η μέλισσα δεν μπορεί να τα χρησιμοποιήσει, ενώ σε συγκεκριμένες συγκεντρώσεις μπορεί να προκαλέσουν και δηλητηρίαση στις μέλισσες
Οι υδατάνθρακες δίνουν την απαραίτητη ενέργεια στις μέλισσες για να πετάξουν, να συλλέξουν, να κρατήσουν σταθερή τη θερμοκρασία στη γονοφωλιά, να χτίσουν κ.α.
Ένα κανονικής ανάπτυξης μελίσσι υπολογίζεται ότι χρειάζεται για ένα έτος περίπου 130-220 κιλά νέκταρος ήτοι 32-55 κιλά μελιού.


Λιπίδια
 
Οι πληροφορίες για τη ανάγκη για λιπίδια (λιπαρά οξέα, στερόλες, και φωσφολιπίδια) των μελισσών είναι αποσπασματικές. Γενικά, τα λιπίδια χρησιμοποιούνται για τη παραγωγή ενέργειας και για τη λειτουργία των κυψελοειδών μεμβρανών των εντόμων. Κάτω από φυσιολογικές συνθήκες οι ανάγκες ενός μελισσιού σε λιπίδια καλύπτονται από την συλλεγόμενη
γύρη.
Η περιεκτικότητα της γύρης σε λιπίδια παίζει σημαντικότατο ρόλο στην ελκυστικότητά της για τις μέλισσες και μάλιστα τα κριτήρια δεν είναι ποσοτικά (συνολική περιεκτικότητα) αλλά ποιοτικά (συγκέντρωση συγκεκριμένων λιπαρών ενώσεων).Έτσι συγκεκριμένα λιπαρά οξέα, όπως το λινολεϊκό και ωλενικό οξύ, ενώ έχουν θετική επίδραση στην εκτροφή  του γόνου, οδηγούν στη μείωσή του όταν η συγκέντρωσή τους υπερβεί μία συγκεκριμένη ποσότητα, 6% και 2% αντίστοιχα. Γενικά έχει παρατηρηθεί ότι γύρης με υψηλά ποσοστό σε λιπίδια είναι πιο ελκυστικές στις συλλέκτριες μέλισσες.
Εκτός από τη διατροφική αξία της γύρης για τις ακμαίες μέλισσες, η συλλογή της αποτελεί προϋπόθεση για τις παραμάνες μέλισσες για την εκτροφή του γόνου, ενώ πιθανολογείται και η απολυμαντική της δράση στην κοινωνία. Έρευνες έχουν αποδείξεις την ανασταλτική δράση που
έχουν συγκεκριμένα λιπαρά οξέα, που υπάρχουν στη γύρη, όπως το λινολεϊκό οξύ, στην ανάπτυξη των βακτηρίων Melissococcus pluton και Paenibacillus larvae, υπεύθυνους παράγοντες για την Ευρωπαϊκή και Αμερικάνικη Σηψηγονία αντίστοιχα.

Βιταμίνες
 
Πηγή βιταμινών για τις μέλισσες είναι κυρίως η γύρη αλλά και το μέλι.
Φαίνεται ότι η επάρκεια σε βιταμίνες της τροφής δεν επηρεάζει τη διάρκεια ζωής των ενήλικων μελισσών αλλά είναι κρίσιμη για την εξέλιξη του γόνου. Ετσι οι μέλισσες που έχουν ιδιαίτερη ανάγκη σε βιταμίνες είναι οι παραμάνες μέλισσες, οι οποίες παράγουν το βασιλικό πολτό και τρέφουν και τη βασίλισσα και τις προνύμφες. Τέσσερεις βιταμίνες του συμπλέγματος Β, παντοθενικό, θειαμίνη, ριβαφλαβίνη και πυριδοξίνη, και οι βιταμίνες Α και Κ σχετίζονται άμεσα με την ανάπτυξη των υποφαρυγγικών αδένων και την εκτροφή του γόνου. Επίσης το γιβεριλικό οξύ και η ινοσιτόλη επηρεάζει την εξέλιξη της αναπτυσσόμενης μέλισσας.
Υπάρχουν στοιχεία ότι η μέλισσα έχει τη δυνατότητα να παράγει κάποιες βιταμίνες, όπως το παντοθενικό οξύ, μέσω των μικροοργανισμών που διαβιούν στον εντερικό σωλήνα.

Ιχνοστοιχεία
 
Λίγα είναι γνωστά για τις ανάγκες των μελισσών σε ιχνοστοιχεία. Γενικά το κάλιο, ο φώσφορος και το μαγνήσιο, θεωρούνται απαραίτητα στοιχεία ζωής για τα έντομα, ενώ υψηλά επίπεδα ασβεστίου, νατρίου και χλωριούχου νατρίου δείχνουν τοξική επίδραση στις μέλισσες.
Πηγή ιχνοστοιχείων στη διατροφή της μέλισσας είναι η γύρη. Κάλιο,μαγνήσιο, μαγγάνιο, χαλκός, σίδηρος, ψευδάργυρος, νικέλιο, σελίνιο,είναι μερικά από τα ιχνοστοιχεία που έχουν βρεθεί στη γύρη. Συνήθως η γύρη αποφέρει 2-4% στάχτη ή 1-7% ιχνοστοιχεία.
Μέλισσες οι τροφοδοτήθηκαν με τροφή που περιείχε διάφορες συγκεντρώσεις ιχνοστοιχείων έδειξαν καλύτερη εκτροφή γόνου όταν το επίπεδο των ιχνοστοιχείων ήταν 0,5-1%.
 
Νερό
 
Το νερό συλλέγεται από τις μέλισσες και χρησιμοποιείται για τις δικές τους ανάγκες (επιβίωση), για την αραίωση του μελιού ή οποιασδήποτε τροφής τοποθετεί ο μελισσοκόμος στη κυψέλη, για την παρασκευή της τροφής που δίνεται στις προνύμφες ηλικίας μεγαλύτερης των 3 ημερώνκαι για την διατήρηση της θερμοκρασίας της γονοφωλιάς. Σε ένα μελίσσι η εισροή νέκταρος αποτελεί ερέθισμα, ικανή και αναγκαία συνθήκη, για την ωοτοκία της βασίλισσας, ενώ η συλλογήγύρης αποτελεί το αναγκαίο ερέθισμα για τις παραμάνες μέλισσες, για να εκθρέψουν αυτό τον γόνο. Άρα είναι απαραίτητη η παρουσία και των δύο αυτών στοιχείων για την επιβίωση μιας κοινωνίας μελισσών.
Συνήθως η μέλισσα δεν αντιμετωπίζει πρόβλημα στο να συλλέξει τις απαραίτητες ποσότητες αυτών των στοιχείων. Στο πλαίσιο όμως της επαγγελματικής μελισσοκομίας, ή σε χρονιές με κακές κλιματολογικές συνθήκες, μπορεί να δημιουργηθούν ανάγκες, που οι μέλισσες δεν μπορούν να καλύψουν. Στην περίπτωση αυτή ο μελισσοκόμος επεμβαίνει και τροφοδοτεί τα μελίσσια του.
  

Η τροφοδότηση των μελισσιών μπορεί να γίνει στις παρακάτω περιπτώσεις :
  1. Όταν δεν υπάρχουν αρκετά αποθέματα για το ξεχειμώνιασμα ή την συντήρησή του σε εποχές ξηρικές χωρίς ανθοφορίες, με αποτέλεσμα να περιορίζεται η εκτροφή του γόνου ως διέγερση της ωοτοκίας της βασίλισσας και τη γρήγορη παραγωγή γόνου.
  2. Όταν γίνεται βασιλοτροφία ή εισαγωγής νέας βασίλισσας.
  3. Όταν κάνουμε συνένωση μελισσιών ή τεχνητό αφεσμό.
  4. Όταν το μελίσσι χάσει μεγάλο αριθμό συλλεκτριών μελισσών από εντομοκτόνα ή άλλες αιτίες και παλαιότερα ως μέσο χημειοθεραπείας για την αντιμετώπιση ασθενειών.
Τροφοδότηση για την εξασφάλιση αποθεμάτων τροφών ή τη συντήρηση των μελισσιών.
 
Πότε εφαρμόζεται :
  • Εφαρμόζεται αργά το φθινόπωρο για να συμπληρωθούν τα αποθέματα τροφών με τα οποία το μελίσσι θα την άνοιξη, Ιανουάριο, ώστε το μελίσσι να βοηθηθεί στην πρώτη ανάπτυξή του.
  • Επίσης εφαρμόζεται κατά χρονιές τον Μάιο ή Αύγουστο, συνήθως σε περιοχές νησιωτικές για να βοηθήσει το μελίσσι να ανταπεξέλθει τον «νεκρό» Μάιο ή μετά τον τρύγο του θυμαριού και μέχρι την έναρξη των φθινοπωρινών ανθοφοριών.
Πώς εφαρμόζεται :

Η τροφοδότηση για αποθέματα αναφέρεται συνήθως σε πηγή υδατανθράκων, σακχάρων. Συνήθης πρακτική των μελισσοκόμων στο παρελθόν ήταν η τροφοδότηση των μελισσιών με σιρόπι. Η πρακτική αυτή έχει σχεδόν εγκαταλειφθεί κι αυτό είναι καλό και κακό. Καλό γιατί το σιρόπι που δίνεται αργά το φθινόπωρο δημιουργεί προβλήματα στο καλό ξεχειμώνιασμα, δεν προλαβαίνει να συμπυκνωθεί αρκετά, δημιουργεί υγρασία στη φωλιά, μπορεί να ξυνίσει και να προκαλέσει δυσεντερία στις μέλισσες. Μελίσσια που ξεχειμωνιάζουν αποκλειστικά με σιρόπι, φτάνουν την άνοιξη κουρασμένα, ταλαιπωρημένα και τις περισσότερες φορές με υψηλούς πληθυσμούς σπορίων νοσεμίασης στο έντερό τους. Είναι όμως «κακό» από την άλλη γιατί το σιρόπι αντικαταστάθηκε, στην εποχή της «ελάχιστης» προσπάθειας που ζούμε με τις τροφές εμπορίου .
Στο παρόν άρθρο ως καλύτερη τροφή για το χειμώνα θεωρείται και συστήνεται το ζαχαροζύμαρο που παρασκευάζεται από τον ίδιο τον μελισσοκόμο.
Όπως επίσης ζαχαροζύμαρο συστήνεται και για την συντήρηση των μελισσιών σε περιόδους ξηρασίας και έλλειψης ανθοφοριών.
Ιδιαίτερα σ’ αυτή την περίπτωση η χρησιμοποίηση σιροπιού ή τροφών του εμπορίου εύκολα μπορεί να οδηγήσει στην παραγωγή «νοθευμένου» μελιού, αφού αυτά αποθηκεύονται αμέσως από τις μέλισσες και στη συνέχεια ανακατεύονται με το μέλι, που οι μέλισσες συλλέγουν.

Προετοιμασία ζαχαροζύμαρου :
 
Το ζαχαροζύμαρο παρασκευάζεται με μέλι και κρυσταλλική ζάχαρη, η οποία έχει αλεστεί και έχει μετατραπεί σε άχνη.
Το μέλι θερμαίνεται και τοποθετείται λίγο - λίγο στην ζάχαρη άχνη, ενώ ταυτόχρονα το μίγμα ζυμώνεται. Συνήθως η αναλογία ζάχαρης και μελιού είναι 3:1 ή 4:1 ανάλογα από το εάν το μέλι είναι ανθόμελο ή μέλι μελιτώματος και από το πόσο καλά θα θερμανθεί. Προστίθεται μέλι ή ζάχαρη ανάλογα, ώστε το τελικό προϊόν αφ΄ενός να μην κολλά στα δάχτυλα αφ’ ετέρου να είναι το δυνατό περισσότερο σκληρό..
 
Προφυλάξεις :
  • Δεν χρησιμοποιείται ζάχαρη άχνη του εμπορίου, γιατί περιέχει υψηλό ποσοστό αμύλου, το οποίο είναι τοξικό για τις μέλισσες. Το ζαχαροζύμαρο παρασκευάζεται με μέλι και ζάχαρη άχνη. 
  • Δεν συνίσταται η αντικατάσταση του μελιού με γλυκόζη εμπορίου, η οποία περιέχει υψηλό ποσοστό δεξτρινών, οι οποίες είναι άπεπτες από τις μέλισσες. 
  • Η προσθήκη νερού, κατά την παρασκευή του ζαχαροζύμαρου, θα οδηγήσει στην κρυστάλλωσή του, ιδιαίτερα κατά τους χειμερινούς μήνες, οπότε οι μέλισσες δεν θα μπορούν να το εκμεταλλευτούν.
Πλεονεκτήματα :
  • Δεν προκαλεί λεηλασία.
  • Δεν αποθηκεύεται στα κελιά και χρησιμοποιείται από τις μέλισσες όποτε και όσο αυτές το έχουν ανάγκη.
  • Δεν χαλά, ούτε αλλοιώνεται.
  • Περιέχει και μέλι, ώστε να είναι πιο θρεπτική τροφή από τη ζάχαρη.
Μειονεκτήματα :
 
Θα μπορούσαμε να αναφέρουμε ως μειονεκτήματα της χρήσης του ζαχαροζύμαρου τα παρακάτω:
  1. Η χρησιμοποίηση μελιού στο ζαχαροζύμαρο ενέχει τον κίνδυνο διάδοσης ασθενειών.
  2. Η ποσότητα του μελιού που παράγεται σε μερικές περιοχές της Ελλάδας είναι μικρή και πουλιέται ακριβά. Έτσι οικονομικά δεν συμφέρει να χρησιμοποιηθεί για την παρασκευή ζαχαροζύμαρου.
Όμως όσον αφορά στο πρώτο θεωρούμε δεδομένο ότι σπόρια των ασθενειών, όπως νοζεμίασης ή αμερικάνικης σηψηγονίας, υπάρχουν σε όλα τα μελίσσια. Η διαφορά ανάμεσα σε υγιή και άρρωστα μελίσσια είναι ότι τα πρώτα ήταν δυνατά, με καλή βασίλισσα και δυνατό ανοσοποιητικό σύστημα και έτσι δεν επέτρεψαν στα σπόρια αυτά να πολλαπλασιαστούν και να προκαλέσουν ασθένεια. Στο βαθμό που η χρήση του ζαχαροζύμαρου σε αντίθεση με άλλα είδη τροφοδότησης, βοηθά τα μελίσσια να παραμένουν δυνατά, βοηθά επίσης ώστε να μην δημιουργούνται οι συνθήκες πολλαπλασιασμού των παθογόνων.
Όσον αφορά στο δεύτερο, μάλλον δικαιολογία είναι παρά μειονέκτημα. Κι αυτό γιατί εύκολα μελισσοκόμοι σε κάθε περιοχή της Ελλάδας, είτε μεμονωμένοι είτε καλύτερα μέσω των συνεταιρισμών τους, μπορούν να αγοράσουν μέλι σε φθηνή τιμή από άλλη περιοχή ή κάποιο μεγάλο συνεταιριστικό φορέα.
Τελευταία χρησιμοποιούνται από πολλούς μελισσοκόμους τροφές εμπορίου, για την τροφοδότηση των μελισσιών.
Στο παρόν σύγγραμμα δεν συνιστώνται, όπως αναφέρεται και παραπάνω, καθώς οι περισσότερες περιέχουν γλυκόζη ή κάποιο προϊόν της κατεργασίας της γλυκόζης, η οποία προέρχεται από την τεχνητή διάσπαση του αμύλου. Το άμυλο προέρχεται από καλαμπόκι και ως
γνωστό των 90% των καλαμποκιών που καλλιεργούνται είναι μεταλλαγμένα. Επίσης επειδή ακριβώς προέρχεται από το άμυλο του καλαμποκιού περιέχει υψηλό ποσοστό δεξτρινών και ίσως άλλων τοξικών για τη μέλισσα ουσιών.
Επίσης οι τροφές αυτές θεωρούνται ιδιαίτερα «φτωχές» για τις μέλισσες. Όχι μόνο δεν προσφέρουν παρά μόνο γλυκόζη, αλλά και «φτωχαίνουν» τον οργανισμό των μελισσών, αφού για να χρησιμοποιηθούν απαιτούν ιχνοστοιχεία, που οι μέλισσες πρέπει να προσθέσουν, σε αντίθεση με το μέλι που τα περιέχει. Τέλος ένα ακόμη σημαντικό μειονέκτημα αυτών των τροφών είναι ότι αποθηκεύονται, σε αντίθεση με το ζαχαροζύμαρο. Έτσι όταν η τροφοδότηση γίνεται για τη συντήρηση του μελισσιού σε περιόδους έλλειψης ανθοφορίας και αυτό αποθηκευτεί στα κελιά, αργότερα όταν οι μέλισσες συλλέξουν μέλι, αυτό το μέλι θα νοθευτεί από την αποθηκευμένη τροφή.

 Τροφοδοσία με στόχο τη διέγερση της ωοτοκίας της βασίλισσας κι τη γρήγορη ανάπτυξη του μελισσιού.

 
Πως λειτουργεί: Δημιουργεί το «ψεύτικο» ερέθισμα στις μέλισσες ότι «έξω» υπάρχει νεκταροέκκριση. Ετσι οι συλλέκτριες βγαίνουν από τη κυψέλη ψάχνοντας για την τροφή. Μ’ αυτόν τον τρόπο αναγκάζουμε τις μέλισσες να δουλέψουν έστω και σε περιορισμένες ανθοφορίες, αλλά κυρίως δραστηριοποιούμε όλο το σμήνος με αποτέλεσμα η βασίλισσα να εντατικοποιεί τη γέννα της, με την προσμονή της τροφής.
 
Πότε εφαρμόζεται :
  • Για τη διατήρηση του πληθυσμού των μελισσιών σε υψηλά επίπεδα. Εφαρμόζεται όταν διαπιστωθεί ότι έχει σταματήσει η νεκταροέκκριση, γεγονός που οδηγεί στη μείωση της ωοτοκίας της βασίλισσας και στον περιορισμού του γόνου του μελισσιού. 
  • Για την αύξηση του πληθυσμού των μελισσιών, με σκοπό την εκμετάλλευση μιας κύριας ανθοφορίας. Εφαρμόζεται 40 περίπου ημέρες πριν από τη ανθοφορία. 
  • Για την ανανέωση του πληθυσμού των εργατριών μελισσών το φθινόπωρο, εποχή που φυσιολογικά μειώνεται η ωοτοκία της βασίλισσας. Εφαρμόζεται μετά τον τελευταίο τρύγο.
Πώς εφαρμόζεται:
 
Τα μελίσσια τροφοδοτούνται καθημερινά με 1/4 του λίτρου σιρόπι (1:1) για 10 περίπου συνεχείς ημέρες. Μεγαλύτερη ποσότητα σιροπιού ελάχιστα προσφέρει στη δημιουργία του ερεθίσματος για εκτροφή του γόνου, σε μερικές μάλιστα περιπτώσεις, συμβάλλει αρνητικά, καθώς οι μέλισσες αποθηκεύουν την τροφή, ‘μπλοκάροντας’ τον διαθέσιμο χώρο για την ωοτοκία της βασίλισσας.
Ο πιο κατάλληλος τρόπος για να δοθεί το σιρόπι στο μελίσσι και να καταναλωθεί αμέσως, είναι η πλαστική σακούλα. Η σακούλα τοποθετείται επάνω στους κηρηθροφορείς, αφού ανοιχθούν σ’ αυτή μερικές τρύπες με καρφίτσα, ώστε οι μέλισσες να παίρνουν σιγά-σιγά την τροφή.
Το σιρόπι μπορεί να αντικατασταθεί με ζαχαροζύμαρο, όχι όμως με την ίδια επιτυχία.
 
Απαραίτητες προϋποθέσεις για τη επιτυχία της διεγερτικής τροφοδοσίας είναι:
  • Η παρουσία γύρης ή υποκαταστάτου γύρης. Χωρίς τη γύρη η βασίλισσα ωοτοκεί, αλλά οι μέλισσες δεν εκτρέφουν τον γόνο.
  • Η παρουσία καλοχτισμένων κηρηθρών με άδεια και καθαρά κελιά κοντά στη γονοφωλιά.
  • Μικρής ηλικίας και καλής ποιότητας βασίλισσα. 
  • Δυνατά μελίσσια. Μολονότι τα μικρά μελίσσια συγκριτικά με τα μεγάλα εκτρέφουν γόνο για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, εντούτοις τα πρώτα έχουν περιορισμένες δυνατότητες. Όσο ευνοϊκοί και αν είναι οι παράγοντες της διεγερτικής τροφοδοσίας, τα μικρά μελίσσια δεν καταφέρνουν να δημιουργήσουν μεγάλους πληθυσμούς. Γι' αυτό είναι προτιμότερο πρώτα να συνενώνονται μ' άλλα και μετά να τροφοδοτούνται διεγερτικά.
Πρόσφατες πληροφορίες σχετικά με τη διεγερτική τροφοδότηση :
  • Η ωοτοκία της βασίλισσας δεν διεγείρεται όταν το μελίσσι τροφοδοτείται με 2-3 κιλά σιρόπι την ημέρα. Το πυκνό σιρόπι (65%) διεγείρει περισσότερο την ωοτοκία της βασίλισσας, σε σύγκριση με το αραιό σιρόπι (30%). 
  • Η εντατική εκτροφή γόνου μειώνει τη διάρκεια ζωής των εργατριών μελισσών, με αποτέλεσμα να τις καθιστά λιγότερο παραγωγικές. 
  • Η χρονική διάρκεια εφαρμογής της διεγερτικής τροφοδότησης δεν είναι ευθέως ανάλογη με τον αριθμό των μελισσών που θα ολοκληρώσουν της εξέλιξή τους, στο συγκεκριμένο χρονικό διάστημα. Κι αυτό γιατί κάθε συγκεκριμένο μελίσσι μπορεί να εκθρέψει συγκεκριμένο αριθμό προνυμφών, αριθμός των οποίων δεν μπορεί να ξεπεραστεί. 
  • Το χρονικό διάστημα της εφαρμογής της διεγερτικής τροφοδοσίας δεν πρέπει να ξεπερνά τις 10 συνεχείς ημέρες. Αφ΄ενός γιατί είναι κουραστικό και χρονοβόρο, αφ’ ετέρου γιατί οι μέλισσες παύουν να αντιδρούν θετικά στο «ψεύτικο» ερέθισμα που τους δημιουργούμε.
Πλεονεκτήματα :
Η σωστή εφαρμογή της διεγερτικής τροφοδοσίας εξασφαλίζει στα μελίσσια περισσότερο γόνο και μεγαλύτερους πληθυσμούς.
Μειονεκτήματα :
Είναι κοπιαστική εργασία, ιδιαίτερα όταν εφαρμόζεται σε μεγάλο αριθμό μελισσιών. Όμως εδώ μπορεί να λειτουργήσει η περίπτωση της «αποθήκης». Ο μελισσοκόμος δηλαδή να κάνει διεγερτική τροφοδοσία σε ένα αριθμό μελισσιών και στη συνέχεια να ενισχύσει και τα υπόλοιπα
μελίσσια με πλαίσια με εκκολαπτόμενο γόνο. Αυτές οι νέες μέλισσες να αλλάξουν την αναλογία πληθυσμού/γόνο στα συγκεκριμένα μελίσσια δίνοντας έτσι τη δυνατότητα στις βασίλισσές τους να αυξήσουν τον ρυθμό ωοτοκίας.

Προφυλάξεις :
  • Η διεγερτική τροφοδοσία δεν πρέπει να γίνεται με ακατάλληλο καιρό, γιατί οι μέλισσες δραστηριοποιούνται, πετούν για να συλλέξουν τροφές και χάνονται.
  • Όταν οι θερμοκρασίες που επικρατούν είναι χαμηλές η διεγερτική τροφοδοσία πρέπει να αποφεύγεται, γιατί έτσι επεκτείνεται ο γόνος και οι μέλισσες αδυνατούν να διατηρήσουν την απαραίτητη για την επιβίωση του θερμοκρασία στη γονοφωλιά (34°-35° C ). Εκτός φυσικά από τη περίπτωση που ο μελισσοκόμος θέλει να εκμεταλλευτεί μία πρώιμη ανθοφορία, οπότε το κάνει γνωρίζοντας τον κίνδυνο και ελέγχοντας τα αποθέματα τροφών των συγκεκριμένων μελισσιών .

Όταν γίνεται βασιλοτροφία ή εισαγωγή νέας βασίλισσας.

Στις παραπάνω περιπτώσεις η τροφοδότηση των μελισσών δεν θεωρείται απαραίτητη. Βοηθά όμως ώστε η επιτυχία των χειρισμών αυτών να είναι μεγαλύτερη. Το μέσο τροφοδότησης που χρησιμοποιείται είναι το σιρόπι,σε αναλογία 1:1.
Χρειάζεται προσοχή κι σ’ αυτή την περίπτωση ώστε η ποσότητα του σιροπιού να είναι τόση σε ποσότητα (300-400 ml) ώστε να προκαλέσει στις μέλισσες το ερέθισμα ότι υπάρχει νεκταροέκκριση. Οι μέλισσες όταν δέχονται μεγάλη ποσότητα σιροπιού, τότε το αποθηκεύουν ως απόθεμα, ενώ αδρανούν όσον αφορά στις εργασίες που θέλουμε να κάνουν, π.χ. εκτροφή βασιλικών κελιών.
Γενικά πρέπει να έχουμε υπ’ όψιν μας ότι κατά την παραγωγή βασιλισσών ή βασιλικού πολτού, χρειάζεται μία «ήπια» ανφοθορία που να δίνει νέκταρ και γύρη. Εάν αυτή δεν υπάρχει τότε πρέπει ο μελισσοκόμος να δημιουργήσεις στις μέλισσες την ψευδαίσθηση ότι υπάρχει, με μικρή ποσότητα σιροπιού και γύρης.

Όταν κάνουμε συνένωση μελισσιών ή τεχνητό αφεσμό.
 
Επίσης στις παραπάνω περιπτώσεις χρησιμοποιείται συνήθως σιρόπι.
Ιδιαίτερα στη συνένωση, μία τροφοδότηση με μικρή επίσης ποσότητα σιροπιού θα βοηθήσεις τις μέλισσες ώστε χωρίς επιθετικότητα να ανταλλάξουν τις «μυρωδιές» τους.
Στη δεύτερη περίπτωση καθώς οι μέλισσες του τεχνητού αφεσμού ή παραφυάδας είναι στην πλειοψηφία τους μικρής ηλικίας, η τροφοδότηση είναι ζωτικής σημασίας. Επειδή όμως εδώ αντιμετωπίζουμε και το πρόβλημα της ενδεχόμενης λεηλασίας των μικρών σε δυναμικότητα μελισσιών, συνίσταται η χρήση ζαχαροζύμαρου, φτιαγμένο φυσικά από τον μελισσοκόμο, όπως περιγράφεται παραπάνω.

Το ζαχαροζύμαρο σ’ αυτή την περίπτωση έχει τα εξής πλεονεκτήματα:
  •  Δεν μυρίζει έντονα, οπότε δεν προκαλεί λεηλασία.
  •  Διαρκεί περισσότερο, οπότε δεν χρειάζεται αυτά τα μελίσσια να ενοχλούνται συχνά. 
  •  Είναι πιο θρεπτική τροφή για της μικρής ηλικίας μέλισσες που καλούνται να παράξουν βασιλικό πολτό για να ταΐσουν την καινούργια βασίλισσα.
Όταν το μελίσσι χάσει μεγάλο αριθμό συλλεκτριών μελισσών από εντομοκτόνα ή άλλες αιτίες.

Και σ’ αυτή την περίπτωση πρέπει να έχουμε υπ’ όψιν μας ότι η πλειοψηφία των μελισσών που έχει απομείνει είναι μικρής ηλικίας, οικιακές. Γι’ αυτό καλύτερο μέσο τροφοδότησης, για τους ίδιους όπως παραπάνω αναφέρονται λόγους, είναι το ζαχαροζύμαρο.
 



Τροφοδότηση με γύρη
 
Στην αρχή του κεφαλαίου αναφέρονται τα θρεπτικά συστατικά τα οποία είναι απαραίτητα για την ευζωϊα της μέλισσας και κατ’ επέκταση του μελισσιού. Εάν εξαιρέσουμε τους υδατάνθρακες (σάκχαρα), πηγή για όλα τα υπόλοιπα, σχεδόν αποκλειστικά είναι η γύρη. Είναι εύκολο λοιπόν να αντιληφθεί κάποιος την σπουδαιότητα της επάρκειας αλλά και της ποιότητας της γύρης που πρέπει ένα μελίσσι να έχει στη διάθεσή του.
Είναι επίσης σημαντικό να αντιληφθούν οι μελισσοκόμοι ότι πλέον η ικανοποίηση των αναγκών των μελισσών σε γύρη δεν είναι δεδομένη.
Ακολουθώντας τις κλιματικές αλλαγές τα φυτά περιορίζουν συνήθως τη διάρκεια της ανθοφορίας τους όπως και την ποσότητα της παραγόμενης γύρης. Πέρα από τον χρόνο η παρατεταμένη ξηρασία και υποσιτισμός των φυτών επηρεάζει και τη θρεπτική αξία της παραγόμενης γύρης. Έτσι φυτά τα οποία παρήγαγαν γύρη υψηλής θρεπτικής αξίας για τις μέλισσες, πχ ο ευκάλυπτος, μπορεί σε χρονιές ξηρικές η γύρη αφ’ ενός να μην μπορεί να καλύψει τις ανάγκες των μελισσών, αφ’ ετέρου να γίνει και τοξική για τον γόνο ή και τις ενήλικες μέλισσες. Εάν προσπαθήσουμε να παρακολουθήσουμε τώρα την επίδραση που έχει για ένα μελίσσι η συλλογή «φτωχής» γύρης, θα δούμε ότι ακολουθεί τη λογική του «ντόμινο»:
  1. Συλλογή «φτωχής» σε θρεπτική αξία γύρης ευκαλύπτου τον Ιούνιο.
  2. Ενήλικες μέλισσες μικρής ηλικίας – παραμάνες υποσιτισμένες.
  3. Μειωμένη ανάπτυξη και λειτουργία υποφαρυγγικών αδένων.
  4. Μειωμένη ανάπτυξη και λειτουργία υποφαρυγγικών αδένων.
  5. Ελλιπής τροφοδότηση της βασίλισσας με βασιλικό πολτό.
  6. Ελλιπής τροφοδότηση των νεαρών προνυμφών.
  7. Μείωση ωοτοκίας.
  8. Περιορισμένη βιωσιμότητα προνυμφών.
  9. Εκκόλαψη νεαρών μελισσών ευπαθών σε προσβολής παθογόνων και με μικρή διάρκεια ζωής.
  10. Εκκόλαψη νεαρών μελισσών ευπαθών σε προσβολές παθογόνων και με μικρή διάρκεια ζωής.
  11. Μείωση της δυναμικότητα του μελισσιών, αδυναμία εκμετάλλευσης φθινοπωρινών ανθοφοριών ή μελιτοφοριών.
Γίνεται εμφανές λοιπόν ότι η έλλειψη γύρης δεν επηρεάζει μόνο τη γενιά μελισσών όπου προκύπτει αλλά και τις μελλοντικές γενιές, ενώ καθιστά το μελίσσι ευαίσθητο στην ανάπτυξη όλων των γνωστώνπαθογόνων, όπως της νοσεμίασης ή της αμερικάνικης σηψηγονίας. Οι μελισσοκόμοι επομένως πρέπει να προσθέσουν στους συνήθεις μελισσοκομικούς χειρισμούς αφ’ ενός τη συλλογή γύρης, αφ’ ετέρου τηντροφοδότηση των μελισσιών με γύρη. Η συλλογή γύρης γίνεται όπως είναι γνωστό με τις γυρεοπαγίδες.Η γύρη αυτή κατ’ αρχήν καθαρίζεται από σκουπίδια και ξένα σώματα και στη συνέχεια ξηραίνεται. Η ξήρανση μπορεί να γίνει ή με ρεύμα. Η ξερή γύρη θα διατηρηθεί σε βάζα ή σακουλάκια στο ψυγείο, μέχρι τη χρησιμοποίησή της.

Επίσης γύρη μπορεί να συλλεχθεί και σε πλαίσια. Μάλιστα η παρουσία πολλών πλαισίων γεμάτων με γύρη στα μελίσσια την άνοιξη, αποτελεί ένδειξη κακής διαχείρισης του μελισσοκόμου. Γιατί: Το μελίσσι έχει την τάση να συλλέγει μεγάλες ποσότητες γύρης στο μέρος εκείνο της φωλιάς που δεν γίνεται αντιληπτή η παρουσία (μυρωδιά) της βασίλισσας. Εάν ο μελισσοκόμος νωρίς της άνοιξη τοποθετήσει πρώιμα 2ο πάτωμα σε μελίσσι, τότε αυτό θα εγκαταλείψει τη γονοφωλιά και θα εγκατασταθεί εκεί. Τα άδεια τότε πλαίσια της γονοφωλιάς θα γεμίσουν με γύρη. Αυτή η γύρη εάν μείνει στο μελίσσι θα «χαλάσει» μακριά από τον γόνο και οι μέλισσες θα την καλύψουν με μέλι. Γι’ αυτό και την βλέπουμε να γυαλίζει, σε αντίθεση με την νωπή γύρη που έχει ματ εμφάνιση.
Αυτό το λάθος του ενός μελισσοκόμου μπορεί ένα άλλος να το κάνει εσκεμμένα, όπως παρουσιάζεται στο παραπάνω σχέδιο (Α κι Β περίπτωση). Φαίνεται δηλαδή πως ο μελισσοκόμος κάνει ουσιαστικά το ίδιο εγκλωβίζοντας τη βασίλισσα σ΄ένα πάτωμα με βασιλικό διάφραγμα. Τα πλαίσια αυτά δεν πρέπει να μείνουν στα μελίσσια. Ο μελισσοκόμος μπορεί να τα συντηρήσει σε κοινή ψύξη (7°C ), έως να τα χρειαστεί ή μπορεί να τα μοιράσει σε άλλα μελίσσια ή παραφυάδες, που τα χρειάζονται.

Πως μπορεί να δοθεί ξηρή γύρη στα μελίσσια:
  1. Ξηρή γύρη σε εξωτερικούς τροφοδότες.Ξηρή γύρη τοποθετείται σε ειδικούς τροφοδότες έξω από την κυψέλη. Η γύρη αυτή πρέπει να είναι στεγνή και αλεσμένη. Επίσης μπορεί να αναμιχθεί με σογιάλευρο.
  2. Γυρεόπιττα. Στην περίπτωση που η γύρη αναμιγνύεται με ζάχαρη ή με μέλι, σχηματίζεται είδος ‘πίττας’, το οποίο τοποθετείται επάνω στους κηρηθροφορείς, σε επαφή με τη γονοφωλιά. Υπάρχουν δύο τρόποι παρασκευής γυρεόπιττας :
⇒ 1ος τρόπος : 6 κιλά γύρης αναμιγνύονται σε 1,3 λίτρα χλιαρού νερού (περίπου 40° C) για 15-30 λεπτά με 6 κιλά ζάχαρη . Η γυρεόπιττα που σχηματίζεται με τον τρόπο αυτό δε ξηραίνεται και δε μουχλιάζει, έστω και αν παραμείνει για κάποιο χρονικό διάστημα.
Η προσθήκη στο μίγμα 50-100 γραμ. κυτταρίνης κάνει περισσότερο συμπαγή τη γυρεόπιττα, μπορεί να χρησιμοποιηθεί άφοβα, καθώς αποτελεί ένα από τα συστατικά της γύρης, αλλά δεν βελτιώνει τη θρεπτική της αξία.
 2ος τρόπος : 6 κιλά γύρης και 6 κιλά ζάχαρης αναμιγνύονται σε 0,5 λιτρα νερού για 30-60 λεπτά. Σε κάθε μελίσσι δίνονται 300 γραμ. γυρεόπιττας δύο φορές την εβδομάδα.


 Υποκατάστατο γύρης.
 
Απαραίτητα συστατικά για το υποκατάστατο είναι η γύρη, η ζάχαρη, μία συμπληρωματική πρωτεϊνούχος τροφή, όπως το σογιάλευρο, και το νερό. Υποβοηθητικά συστατικά μπορεί να είναι το αποβουτυρωμένο γάλα, η ξηρή μαγιά μπύρας, η κυτταρίνη, το μέλι κ.α.
Η γύρη είναι απαραίτητο στοιχείο του υποκατάστατου, καθώς αυτή θα δημιουργήσει το ερέθισμα στις παραμάνες μέλισσες να εκθρέψουν τον γόνο. Για το σκοπό αυτό θα πρέπει να περιέχεται στο υποκατάστατο σε ποσοστό 8-10 %.
Η ζάχαρη θα καταστήσει το υποκατάστατο ελκυστικό στις μέλισσες, αυξάνοντας την κατανάλωσή του. Έτσι όσο περισσότερη ζάχαρη περιέχει ένα υποκατάστατο, τόσο πιο γρήγορα θα καταναλωθεί από τις μέλισσες.

Το σογιάλευρο θα συμπληρώσει το υποκατάστατο σε πρωτείνες, με την προϋπόθεση ότι δεν θα περιέχει λίπος σε ποσοστό μεγαλύτερο του 7%.
Όταν η ποσότητα της πρωτεΐνης στο υποκατάστατο είναι μικρή (<10%), η ωοτοκία της βασίλισσας και η εκτροφή του γόνου διαρκεί περιορισμένο χρόνο. Αντίθετα όταν το ποσοστό της πρωτεΐνης είναι υψηλό (>50%), γίνεται τοξική για τις μέλισσες, καθώς συγκεντρώνεται στο απευθυσμένο προκαλώντας δυσεντερία.
Η άριστη περιεκτικότητα πρωτεΐνης του υποκατάστατου έχει υπολογιστεί στο 23% . Επειδή όμως τα σογιάλευρα που διατίθενται στ εμπόριο έχουν διάφορες περιεκτικότητες σε πρωτείνη, χρησιμοποιείται ο παρακάτω τύπος για να υπολογιστεί η ποσότητα του σογιάλευρου, που
θα πρέπει να χρησιμοποιηθεί στο υποκατάστατο :
Χ = Π x BΤ  όπου
∗ Χ, η ποσότητα σε γραμμ. του σογιάλευρου, που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να φτάσει η περιεκτικότητα του υποκατάστατου σε πρωτείνη στ 23%.
∗ Π, η επιθυμητή περιεκτικότητα σε πρωτείνη, 23%.
∗ Β, η συνολική ποσότητα, σε γραμ. του υποκατάστατου.
∗ Τ, η % περιεκτικότητα σε πρωτείνη του σογιάλευρου που χρησιμοποιείται.
Παράδειγμα : έστω ότι χρειαζόμαστε 10 κιλά υποκατάστατο με περιεκτικότητα σε πρωτείνη 23%, ενώ έχουμε στη διάθεσή μας σογιάλευρο με περιεκτικότητα σε πρωτείνη 40%.
Χ = (23) x 10.000 γραμ. = 5.750 γραμ. σογιάλευρου (40)
Θα πρέπει λοιπόν να αναμείξουμε 5.750 γραμ. σογιάλευρο, 1000γραμ. γύρης (10% επί του συνολικού βάρους) και 3.250 γραμ. ζάχαρης (το υπόλοιπο).

Παρασκευή του υποκατάστατου :
Η παρασκευή του υποκατάστατου γίνεται πάνω σε χαμηλή φωτιά.
Στη αρχή προσθέτουμε λίγο νερό, ποσότητα ικανή να διαλύσει τη γύρη, την οποία προσθέτουμε στο νερό, μόλις αυτό ζεσταθεί, ανακατώνοντας συνεχώς. Όταν η γύρη διαλυθεί προσθέτουμε τη ζάχαρη, χωρίς να σταματούμε να ανακατώνουμε. Τελευταίο προσθέτουμε το σογιάλευρο, το οποίο αφού ανακατευτεί καλά, απομακρύνουμε το μίγμα από τη φωτιά.
Το αφήνουμε να κρυώσει και το τοποθετούμε σε πλαστικές σακκούλες ή λαδόκολλα ανά 150-250 γραμ. .


Προφυλάξεις :
  • Καμιά τροφή δεν μπορεί να υποκαταστήσει πλήρως τη γύρη στη διατροφή των μελισσών. Η χρησιμοποίηση του υποκατάστατου είναι συμβατικό μέτρο, που βοηθά το μελισσοκόμο να αντιμετωπίσει προσωρινά την απουσία της. 
  • Εάν το υποκατάστατο δίνεται στα μελίσσια σε εποχή που φυσιολογικά έχει σταματήσει η ωοτοκία της βασίλισσας, θα προκαλέσει διέγερση στις μέλισσες, ώστε αυτές να συνεχίσουν να εκτρέφουν γόνο και να συλλέγουν τροφές. Εάν δεν υπάρχουν στην φύση διαθέσιμες τροφές, οι μέλισσες γίνονται αρχικά λεηλάτριες και αργότερα παύουν να αντιδρούν στους διάφορους ερεθισμούς του μελισσιού.
  • Οι μέλισσες πετούν σε άσχημο καιρό και χάνονται. Γι’ αυτό και το υποκατάστατο γύρης δεν πρέπει να δίνεται για χρονικό διάστημα μεγαλύτερο των 2 εβδομάδων.
  • Η τροφή πρέπει να τοποθετείται πάνω στους κηρηθροφορείς σε επαφή με τη γονοφωλιά, γιατί όταν βρίσκεται μακριά από τον γόνο, οι μέλισσες δεν τη χρησιμοποιούν.
  • Μελίσσια ορφανά ή μελίσσια που στερούνται γόνου δεν παίρνουν πρόθυμα το υποκατάστατο. Στα μελίσσια αυτά πρώτα τοποθετείται ένα ή περισσότερα πλαίσια ανοικτού γόνου και μετά δίνεται η πρωτεϊνική τροφή.
Πλεονεκτήματα :
  • Το υποκατάστατο γύρης εξασφαλίζει στις μέλισσες τις απαραίτητες πρωτεΐνες και τις διεγείρει ώστε να εκθρέψουν γόνο.
  • Το κόστος είναι χαμηλότερο συγκριτικά με τροφές που περιέχουναποκλειστικά γύρη.
Εξασφάλιση νερού στις μέλισσες
 
Η εξασφάλιση νερού στις μέλισσες αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για μια επιτυχημένη ανάπτυξη του μελισσιού και μία καλή παραγωγή. Η ωοτοκία της βασίλισσας και η επέκταση της γονοφωλιάς επηρεάζεται άμεσα από την επάρκεια νερού στην κυψέλη. Οι μέλισσες μπορούν για ένα διάστημα να εκθρέψουν γόνο χωρίς να έχουν στη διάθεσή του γύρη, μετακινώντας πρωτείνες από άλλα σημεία του σώματός τους προς τους αδένες παραγωγής βασιλικού πολτού, δεν μπορούν όμως να εκθρέψουν γόνο χωρίς νερό.

Το νερό είναι απαραίτητο στις μέλισσες για : 
  • Τη ρύθμιση της θερμοκρασίας της φωλιάς. 
  • Την αραίωση του μελιού ή του πυκνού σιροπιού, που τους δίνεται ως τροφοδότηση, ώστε να παρασκευάσουν το μίγμα με το οποίο ταίζουν τον γόνο. 
  • Να διαλύσουν την κρυσταλλική ζάχαρη ή το ζαχαρωμένο μέλι. 
  • Να διατηρήσουν τη σχετική υγρασία μέσα στ κελί στα επιθυμητά επίπεδα, ώστε να μπορέσει το ωό που ωοτοκεί η βασίλισσα να εκκολαφθεί και να μην αποξηρανθεί. 
  • Να επιβιώσουν ως οργανισμοί, καθώς όπως και στον άνθρωπο το 60% του όγκου του σώματός τους αποτελείται από νερό.
Συμπεριφορά των μελισσών κατά τη συλλογή νερού :

 
Σε κάθε μελίσσι υπάρχει μία εξειδικευμένη ομάδα μελισσών, που ασχολείται αποκλειστικά με τη συλλογή και μεταφορά νερού στην κυψέλη. Οι μέλισσες αυτές το 70% του νερού που συλλέγουν και μεταφέρουν στον πρόλοβό τους, σε οικιακές μέλισσες, οι οποίες με τη σειρά τους παίζουν τον ρόλο των αποθηκών νερού. Το υπόλοιπο νερό (30%) περνά στ κυρίως στομάχι της ‘νεροκουβαλήτρας’ μέλισσας. Ένα μικρό μέρος χρησιμοποιείται και το υπόλοιπο αποβάλλεται με τα περιττώματα.
Όταν οι εργάτριες μέλισσες έχουν ανάγκη για νερό μπορούν να πετάξουν ακόμα και σε χαμηλότερες θερμοκρασίες, από εκείνες στις οποίες πετάνε για να συλλέξουν νέκταρ. Ιδιαίτερα κατά τους μήνες Μάρτιο - Μάιο, οπότε και αυξάνεται με ταχείς ρυθμούς η γονοφωλιά και οι ανάγκες για νερό είναι μεγάλες, μπορούν να πετάξουν και σε θερμοκρασία 7°-10° C .
Οι μέλισσες συλλέγουν νερό θερμοκρασίας 18°-32° C , ενώ αγνοούν νερό θερμοκρασίας μεγαλύτερης των 36° C . Επίσης προτιμούν νερό με αλάτι, όταν όμως η περιεκτικότητα του αλατιού στ νερό ξεπεράσει το 1%, τότε οι μέλισσες δεν το συλλέγουν.
 
Οι ανάγκες ενός μελισσιού σε νερό :
 
Οι μέλισσες ενός μελισσιού συλλέγουν περίπου 0,5 του λίτρου νερό ανά ημέρα. Σε ζεστές ημέρες η ποσότητα αυτή μπορεί να φτάσει τα 2 λίτρα, ενώ έχει υπολογιστεί ότι όταν επικρατεί καύσωνας ένα μελίσσι μπορεί να συλλέξει έως και 5 λίτρα νερού την ημέρα.
Μία συλλέκτρια νερού κάνει 56 περίπου ταξίδια ανά ημέρα, τα οποία μπορούν να γίνουν και 100, σε ημέρες εντατικής συλλογής νερού.
Το κάθε ταξίδι διαρκεί περίπου 3-10 λεπτά και το κάθε φορτίο αρκεί για  20 περίπου προνύμφες.
 
Ποτίστρες νερού :
Το νερό μπορεί να δοθεί στις μέλισσες είτε απ’ ευθείας, με τροφοδότες μέσα στην κυψέλη, είτε με εξωτερικούς τροφοδότες.

Α. Εσωτερικοί τροφοδότες νερού :
 
Η τοποθέτηση νερού μέσα στην κυψέλη βοηθά ιδιαίτερα κατά τις πολύ ζεστές ημέρες, ώστε να μην μειωθεί ο ρυθμός ωοτοκίας της βασίλισσα, να διατηρηθεί ο πληθυσμός του μελισσιού και να αυξηθούν οι αποδόσεις του. Ιδιαίτερα απαραίτητο είναι το νερό μέσα στην κυψέλη, όταν τα μελίσσια μετακινούνται σε μεγάλες αποστάσεις, με φορτηγά, πλοία κ.α. και πρόκειται να παραμείνουν κλειστά για πολλές ώρες, ή όταν πρέπει να παραμείνουν κλειστά λόγω αεροψεκασμών.

Νερό μέσα στην κυψέλη μπορεί να τοποθετηθεί με : 
  • Αδειες κηρήθρες που γεμίζονται με νερό και τοποθετούνται στις πλαϊνές θέσεις. 
  • Τροφοδότες εισόδου, ατμοσφαιρικής πίεσης τύπου Boardman. 
  • Τροφοδότες οροφής, προσαρμοσμένοι στ εσωτερικό καπάκι, τύπου Miller.  
  • Τροφοδότης πλαίσιο, που τοποθετείται στις ακριανές θέσεις της κυψέλης. 
  • Σφουγγάρι εμποτισμένο με νερό, που τοποθετείται στην κυψέλη από την είσοδο.

Β. Εξωτερικοί τροφοδότες νερού :

Οι τροφοδότες αυτοί πρέπει να είναι φτηνής κατασκευής και να παράσχουν στις μέλισσες άφθονο, τρεχούμενο και ανανεούμενο νερό. Θα πρέπει να διαθέτουν ένα υλικό, το οποίο να κατακρατά νερό, ώστε να μπορούν από εκεί οι μέλισσες να ρουφούν νερό και να μην πνίγονται.
Δοχεία ανοιχτά, που αφήνονται να γεμίσουν νερό από τη βροχή ή από τον μελισσοκόμο, αποτελούν μόνιμη πηγή μολύνσεων για τις μέλισσες, καθώς πέφτουν σ’ αυτές περιττώματα μελισσών ή πουλιών και άλλες ακαθαρσίες, ενώ οφείλονται και για τον πνιγμό πολλών από αυτές.
Οι μέλισσες συλλέγουν ευχάριστα νερό θερμοκρασίας 21°-27° C .
Για το λόγο αυτό τροφοδότες νερού που τοποθετούνται στην ύπαιθρο, την άνοιξη πρέπει να τοποθετούνται σε μέρος που να λιάζονται, ενώ αντίθετα το καλοκαίρι θα πρέπει να σκιάζονται.

Ως εξωτερικοί τροφοδότες νερού θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν :
  • Συσκευή ορού, που χρησιμοποιείται στα νοσοκομεία, η οποία προσαρμόζεται σε ένα δοχείο με νερό ώστε να αφήνει λίγο-λίγο το νερό να ποτίζει ένα σφουγγάρι, ή άλλο υλικό που μπορεί να κατακρατά νερό. Οι μέλισσες ρουφούν νερό δεν πίνουν. 
  • Βαρέλι λαδιού με βρύση. Το νερό θα πρέπει να κυλά από τη βρύση σε μια σχετικά μεγάλη επιφάνεια ξύλινη ή πέτρινη, ή μια σειρά κεραμίδια, ή βότσαλα κ.α.

Απομάκρυνση μελισσών από μία πηγή νερού :

 
Εάν ο μελισσοκόμος δεν φροντίσει να παράσχει στα μελίσσια του νερό, τότε οι μέλισσες θα αναγκαστούν να βρουν μόνες τους. Θα προτιμήσουν σ’ αυτή την περίπτωση την πιο κοντινή πηγή νερού, έστω εάν αυτή είναι η πισίνα κάποιου γειτονικού σπιτιού, ή η ποτίστρα του παρακείμενου στάβλου. Σ’ αυτή την περίπτωση θα πρέπει οι μέλισσες να απομακρυνθούν από αυτή την πηγή νερού, που έχουν ωστόσο συνηθίσει.
Η μία λύση είναι να μεταφερθούν τα μελίσσια σε απόσταση τουλάχιστον 6 χιλιομ. μακριά από την θέση του μελισσοκομείου, για 2 εβδομάδες, τσι ώστε να χάσουν την μνήμη τους.
Η άλλη λύση, και η πιο επικίνδυνη και μη συνιστώμενη, είναι να τοποθετηθούν στην πηγή νερού ουσίες που απωθούν τις μέλισσες, ενώ ταυτόχρονα να τους δοθεί μία άλλη πηγή νερού.
Η ουσία που συνήθως χρησιμοποιείται ως απωθητικό των μελισσών είναι το καρβολικό οξύ. Το καρβολικό οξύ είναι κρυσταλλικό, διαλύεται σε ζεστό νερό σε αναλογία 20-50 γραμ. ανά 100 ml νερού. Η ποσότητα εξαρτάται από τη θερμοκρασία. Όσο υψηλότερη είναι η θερμοκρασία του περιβάλλοντος τόσο μικρότερη ποσότητα οξέος θα χρειαστεί να διαλυθεί.
Το καρβολικό οξύ χρησιμοποιείται μόνο σε ιδιάζουσες περιπτώσεις καθώς είναι ιδιαίτερα τοξικό, ενώ έχει κατηγορηθεί και ως καρκινογόνο.
Η τρίτη λύση είναι, στη νέα θέση που θέλουμε να προσελκύσουμε τις μέλισσες, να τοποθετήσουμε στην αρχή δισκάκι με σιρόπι, και όταν συνηθίσουν οι μέλισσες να το επισκέπτονται, τότε να το αντικαταστήσουμε με νερό.

Σημείωση:Η τροφοδότηση των μελισσιών πρέπει να έχει ένα στόχο, αλλιώς γίνεται επικίνδυνη, για τον μελισσοκόμο και το μελίσσι και καταχρηστική.
Στόχος λοιπόν της τροφοδότησης νωρίς το φθινόπωρο είναι η δημιουργία γόνου, σε μελίσσια τα οποία αδυνάτισαν κατά τη καλοκαιρινή ανθοφορία.

 Επομένως απαιτείται συνδυασμός νέκταρος – υδατανθράκων, ώστε η βασίλισσα να μπορέσει να ωοτοκήσει και γύρης – πρωτεΐνης, ώστε οι μέλισσες να μπορέσουν να εκθρέψουν αυτόν τον γόνο. Ένας καλός συνδυασμός θα ήταν σιρόπι, όχι σε μεγάλες ποσότητες ώστε να αποθηκευτεί, αλλά μόνο για να διεγείρει το ένστικτο της συλλογής και γύρη ή υποκατάστατο γύρης. Εάν ο μελισσοκόμος είναι μακριά από τα μελίσσια του το σιρόπι θα μπορούσε να αντικατασταθεί με ζαχαροζύμαρο ίδιας κατασκευής, κατασκευασμένο με ζάχαρη κρυσταλλική αλεσμένη και μέλι.
Κατ’ αρχήν λοιπόν είναι λάθος να ανακατώνονται οι τροφές, οι υδατάνθρακες δηλαδή με τις πρωτεΐνες και κατά δεύτερο θα πρέπει ιδιαίτερα να προβληματισθούμε, ίσως και να πειραματισθούμε, σε σχέση με τις εμπορικές τροφές.
Μήπως οι τροφές αυτές που παράγονται αποκλειστικά μέσω της κατεργασίας της ζάχαρης είναι πολύ φτωχές για τις μέλισσές μας. Μήπως τις μετατρέπουν σε νωθρές, ζώα υπό πάχυνση, άρα και ευαίσθητες σε πολλά παθογόνα, όπως βακτήρια και ιούς. Μήπως οι τροφές αυτές αποθηκεύονται και στην πορεία μεταφέρονται στο συλλεγόμενο μέλι, υποβαθμίζοντάς το και προκαλώντας ρίγη χαράς στον ΕΦΕΤ, που μπορεί επιτέλους να δείξει «έργο». Μήπως ο τρόπος παραγωγής της «βανίλιας» παράγει ουσίες μέσα στην τροφή που κάτω από συγκεκριμένες συνθήκες είναι τοξικές ή έστω προκαλούν δυσεντερία στις μέλισσες. Η φοβερή άνθιση της αγοράς των μελισσοτροφών έχει ιστορία μόλις 15 χρόνων. Δεν υπήρχε μελισσοκομία πριν;

Από Δρ. Σοφία Γούναρη
Ερευνήτρια Γ’ Ινστιτούτο Κτηνιατρικών Ερευνών Αθηνών – ΕΘΙΑΓΕ
email: sgounari@nagref.gr


ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Barker, R. J., 1977. Some carbohydrates found in pollen and pollen substitutes are toxic to honey bees. Journal of Nutrition 107:1859-1862.
Crailsheim, K., 1990. The protein balance of the honey bee worker.Apidologie 21: 417-429
Cralshein, K, 1986. Dependence of protein metabolism on age and season in the honeybee (Apis mellifica carnica, Pollm). J. of Insect Physiology, 32, No 7: 629-634.
Dietz, A., 1975. Nutrition of the adult honey bee. In the Hive and the Honey Bee, ch. V Dadant & Sons, Hamilton III
Imirie, G., 2001. How much do you know about feeding? Midnite Bee (www)
Mattila, H. R., Otis, G., W., 2006. Influence of pollen diet in spring on development of honey bee (Hymenoptera: Apidae) colonies.
Journal of Economic Entomology, 99: 604-613.
Somerville, D., 2005. Fat Bees Skinny Bees - a manual on honey bee nutrition for beekeepers. Rural Industries Research and
Development Corporation Publication, Australia Gov.: No. 05/054, pp.142
Θρασυβούλου Α., 2001. Πρακτική Μελισσοκομία. Εκδ. «Μελισσοκομική Επιθεώρηση» σελ. 255
Χαριζάνης Π., 1993. Μέλισσα και Μελισσοκομική Τεχνική. Εκδ. Πασχάλης Χαριζάνης, σελ. 254