Ανάπτυξη μελισσιών. Όλες οι τεχνικές και όλα τα μυστικά!

Ένα από τα βασικότερα μελήματα που έχουμε εμείς οι μελισσοκόμοι αυτή την εποχή είναι να φροντίσουμε για την γρήγορη και έγκυρη ανάπτυξη των μελισσιών μας, είτε για να μας δώσουν παραφυάδες, είτε για να είναι δυνατά σε κάποια πρώιμη ανθοφορία που στοχεύουμε.

Πως όμως μπορούμε να το πετύχουμε αυτό και μάλιστα αυτή την εποχή, που πολλά από τα μελίσσια μας δεν έχουν ξεπεράσει ακόμα ούτε καν και αυτό το κρίσιμο σημείο της άνοιξης?

Μη ξεχνάμε πως σε αυτή τη φάση, η ραγδαία απώλεια του γέρικου πληθυσμού των εργατριών, δημιουργεί ένα σημείο ανισορροπίας και μια επικίνδυνη κατάσταση μέσα στα μελίσσια.

Για να βοηθήσουμε τα μελίσσια μας να πάρουν γρήγορα τα πάνω τους, όπως λέμε, έχουμε στη διάθεσή μας τρία βασικά όπλα που σας τα παραθέτουμε αμέσως.

Πρώτον, δίνουμε χώρο στη μάνα για να επεκτείνει το γόνο της.

Ξεκινάμε από την μετακίνηση του κάθετου διαφράγματος, όπου υπάρχει, προσθέτοντας σταδιακά άδεια πλαίσια – κατά προτίμηση κτισμένα αυτή την εποχή. Τα πλαίσια αυτά τοποθετούνται ακριβώς δίπλα στο γόνο και ποτέ ανάμεσα σε αυτό, γιατί η διάσπαση του γόνου αυτή την εποχή – ιδιαίτερα σε μικρά και μέτρια μελίσσια – μπορεί να αποδειχτεί καταστροφική. Παράλληλα προχωράμε σε αναστροφή των πλαισίων που έχουν γόνο από η μια μόνο πλευρά.

Συνεχίζουμε να προσθέτουμε σταδιακά άδεια πλαίσια, σε συνάρτηση πάντα με τις πραγματικές ανάγκες και τον πληθυσμό του κάθε μελισσιού. Στόχος μας είναι, αν δεν ακολουθούμε κάποια ιδιαίτερη μέθοδο εντατικής μελισσοκομίας, να καταφέρουμε να προσθέσουμε πάτωμα στην ώρα του, έτσι ώστε η βασική ανθοφορία στόχος να μας βρει με διώροφα ισχυρά μελίσσια που θα έχουν πάνω από 12 πλαίσια γόνου και ο πληθυσμός του θα πατάει και τα είκοσι πλαίσια.

Δεύτερον, ξεκινάμε την διεγερτική τροφοδότηση.

Έχουμε αναφερθεί στο θέμα αυτό και σε προηγούμενες αναρτήσεις μας, αλλά θεωρούμε σκόπιμο να επαναλάβουμε εδώ τις βασικές αρχές ενός τέτοιου χειρισμού.

Ο καλύτερος τρόπος θα ήταν να είχαμε τη δυνατότητα να τροφοδοτήσουμε τα μελίσσια μας με μέλι ή έστω με κάποιο παρασκεύασμα που να περιέχουν μέλι, όπως είναι το ζαχαροζύμαρο, για παράδειγμα, που είναι μια ανάμειξη μελιού και άχνης ζάχαρης. Αυτό όμως, για ένα σωρό λόγους, κυριότεροι από τους οποίους είναι το υψηλό κόστος, αλλά και ο κίνδυνος μεταφοράς ασθενειών, αν το μέλι δεν είναι δικό μας, σπάνια εφαρμόζεται στις μέρες μας.

Ο κλασικός, φτηνότερος και πιο δημοφιλής σήμερα, τρόπος τροφοδότησης είναι αυτός που γίνεται με παρασκευάσματα της ζάχαρης, όπως είναι το απλό γνωστό μας σιρόπι και η ζύμη τύπου βανίλιας.

Το σιρόπι ζάχαρης είναι ο πιο ενδεδειγμένος τρόπος όταν πρόκειται για διεγερτική τροφοδότηση σε αναλογία 1/1 (ζάχαρη-νερό) και όχι 1/2 που πίστευαν και εφάρμοζαν παλαιότερα – μάλιστα κάποιες έρευνες μιλάνε ακόμα και για ακόμα πιο πυκνό σιρόπι (2/1). Αυτού του είδους η τροφοδότηση θα πρέπει να γίνεται σε μικρές καθημερινές δώσεις (150-250 γραμμάρια) και για περιορισμένο χρονικό διάστημα – έως 10 μέρες.

Αντίθετα, η υγρή τροφοδότηση μέσω σιροπιού οποιασδήποτε πυκνότητας, πρέπει να αποφεύγεται όταν οι θερμοκρασίες είναι χαμηλές, κάτι που συμβαίνει στις βόρειες περιοχές της χώρας μας. Σε αυτές τις περιπτώσεις η καλύτερη λύση είναι το ζαχαροζύμαρο ή αν αυτό δεν υπάρχει, το ζυμάρι τύπου βανίλιας.

Να θυμιθούμε ακόμα πως υπάρχουν ένα σωρό τροφοδότες στην αγορά, αλλά η λύση της ατμοσφαιρικής πίεσης ή του μπουκαλιού, όπως είναι περισσότερο γνωστός είναι ο πιο πρακτικός και φτηνός από όλους. Σε ένα πλαστικό μπουκαλάκι του μισού λίτρου – έχουν ήδη κυκλοφορήσει και πλακέ μεγαλύτερης χωρητικότητας – βάζουμε το σιρόπι και του ανοίγουμε μικρές τρυπούλες στο κάτω του μέρος. Λόγω της ατμοσφαιρικής πίεσης και του σχετικού ιξώδους που έχει το σιρόπι, αυτό δεν στάζει και εξέρχεται από το μπουκάλι μόνο όταν το ρουφήξουν οι μέλισσες, δημιουργώντας έτσι υποπίεση.

Τρίτον, βοηθάμε τα μέτρια μελίσσια μας να δυναμώσουν.

Αυτό το πετυχαίνουμε παίρνοντας «βοήθεια», δηλαδή γόνο ή πληθυσμό ή και τα δύο, από τα πιο δυνατά, όχι όμως σε βαθμό που τα δεύτερα θα οπισθοδρομήσουν.

Όπως έχουμε γράψει και παλιότερα σε άλλο μας άρθρο, υπάρχουν δυο-τρεις τεχνικές που μπορούμε να εφαρμόσουμε σε αυτές τις περιπτώσεις και θα μας οδηγήσουν στην πλέον κατάλληλη, οι συνθήκες που επικρατούν κάθε φορά.

Το πρώτο που μπορούμε να κάνουμε, και που είναι η πιο εύκολη λύση, είναι να αλλάξουμε θέσεις μεταξύ ενός δυνατού και ενός μέτριου μελισσιού. Σε μια τέτοια περίπτωση, το δυνατό θα οπισθοδρομήσει κάπως, αλλά το μέτριο θα ενισχυθεί πολύ από τον πληθυσμό όλων των εξωτερικών μελισσών του δυνατού.

Μια άλλη λύση είναι να μεταφέρουμε πλαίσια με γόνο από τα δυνατά στα μέτρια, με ή χωρίς τον πληθυσμό τους, ανάλογα πάντα με τις συνθήκες που επικρατούν και παίρνοντας όλα τα αναγκαία μέτρα προστασίας.

Ένας ακόμα τρόπος που χρησιμοποιούσαν οι παλιοί καλοί μελισσοκόμοι, είναι η μεταφορά προμηθειών από τα πλούσια, στα φτωχότερα μελίσσια.

Κλείνοντας και το σημερινό μας άρθρο, να σας υπενθυμίσουμε πως δεν θα πρέπει ποτέ να ξεχνάμε ότι υπάρχουν πάντα και οι πιο σύνθετοι και αποτελεσματικοί μέθοδοι εντατικής μελισσοκομίας που μπορούμε να εφαρμόσουμε, με σκοπό ακόμα μεγαλύτερες παραγωγές μελιού.

Αναφερόμαστε κυρίως σε εκείνες όπου προβλέπουν είτε την συνύπαρξη δυο βασιλισσών, είτε το κόψιμο και την επανένωση των μελισσιών και που μας δίνουν εξαιρετικά μεγάλους πληθυσμούς και ένα σωρό ακόμα πλεονεκτήματα, όπως την αυτόματη ανανέωση των βασιλισσών, την πρόληψη της σμηνουργίας αλλά και την καταπολέμηση της βαρρόα.