Εκρηκτικό κοκτέιλ από γύρη και ρύπανση

Σε μια ακόμη «παράπλευρη απώλεια» της κλιματικής αλλαγής αποδίδουν οι επιστήμονες την αύξηση της γύρης στην ατμόσφαιρα, ειδικά κατά τους εαρινούς μήνες. Η άνοδος της θερμοκρασίας, τα ακραία καιρικά φαινόμενα, καθώς και η ατμοσφαιρική ρύπανση, φαίνεται ότι έχουν επηρεάσει τα επίπεδα αλλά και την ποιότητα της γύρης, με άμεσες επιπτώσεις στον ανθρώπινο οργανισμό και στο περιβάλλον. 

«Η επικονίαση ξεκινά πλέον νωρίτερα και διαρκεί περισσότερο, κι αυτό αποτελεί έμμεση συνέπεια της αλλαγής του κλίματος», διαβεβαιώνει η Φανή Χατζήνα, διδάκτωρ Βιολογίας, ερευνήτρια στο Ινστιτούτο Μελισσοκομίας με ειδικότητα στην επικονίαση και τις επιπτώσεις της περιβαλλοντικής ρύπανσης στις μέλισσες. 

«Από εκεί που άνθιζαν τον Μάρτιο, πλέον τα φυτά που φέρουν γύρη ανθίζουν στις αρχές Φεβρουαρίου. Στην Ελλάδα, οι φετινές θερμές για την εποχή ημέρες του Ιανουαρίου, αλλά και οι βροχές, έστειλαν ουσιαστικά “μήνυμα” στα φυτά για να αφήσουν τη γύρη τους νωρίτερα», προσθέτει ο Φώτης Ψαρρός, αλλεργιολόγος, διευθυντής Αλλεργιολογικού Τμήματος του Ναυτικού Νοσοκομείου Αθηνών. 

Αύξηση των επιπέδων των γύρεων σε σχέση με πέρσι διαπιστώνει από την πλευρά της η Κατερίνα Συρίγου, αλλεργιολόγος, διευθύντρια του Αλλεργιολογικού Τμήματος του Γενικού Νοσοκομείου Νοσημάτων Θώρακος Αθηνών «Η Σωτηρία», όπου εδώ και τρία χρόνια έχει τοποθετηθεί ειδική συσκευή για την εβδομαδιαία καταμέτρηση της εποχικής ανθοφορίας. 

Τα φυτά

Το ενδιαφέρον των ερευνητών εστιάζεται κυρίως στον εντοπισμό της γύρης από αλλεργιογόνα φυτά, όπως είναι τα αγρωστώδη, η ελιά και το περδικάκι, ποώδες πολυετές ζιζάνιο της οικογένειας της τσουκνίδας, αλλά και οι μύκητες που κυκλοφορούν στην ατμόσφαιρα. «Τα στοιχεία που έχουμε συλλέξει μέχρι τώρα αποδεικνύουν ότι αφενός η εποχή της ανθοφορίας ξεκίνησε φέτος 10-12 ημέρες νωρίτερα, και αφετέρου ήδη παρατηρείται σε υψηλότερα επίπεδα από ό,τι πέρσι», επισημαίνει η Κ. Συρίγου.

Βασικό ζήτημα, το οποίο ωστόσο είναι δύσκολο να προβλεφθεί ακόμη με ακρίβεια, είναι η διάρκεια παραμονής της γύρης στην ατμόσφαιρα. «Σε θερμοκρασίες άνω των 25 βαθμών, τα αγρωστώδη ξεραίνονται και δεν παράγουν γύρη, ενώ το περδικάκι και η ελιά δεν επηρεάζονται», τονίζει. 

Στο Αλλεργιολογικό Τμήμα του νοσοκομείου «Σωτηρία» παρακολουθούνται σήμερα 25.000 ασθενείς με αλλεργίες. Οι περισσότεροι γνωρίζουν πώς να προστατευτούν από τα συμπτώματα της αλλεργίας, όμως, όπως αναφέρει η Κ. Συρίγου, η φετινή πρώιμη ανθοφορία τούς αιφνιδίασε. 

Αναγκαία η ενημέρωση του κοινού

«Η καταγραφή της συγκέντρωσης των γύρεων της ατμόσφαιρας είναι σημαντική λόγω της προγνωστικής της σημασίας. Το ζητούμενο παραμένει να ξεκινήσει και εδώ -όπως γίνεται ήδη στις περισσότερες χώρες- η ενημέρωση του κοινού, μέσω “δελτίο γύρεων”», συμπληρώνει με έμφαση η Κ. Συρίγου. «Είναι δυνατόν να προβλεφθεί η έξαρση των συμπτωμάτων των ευαισθητοποιημένων ατόμων, η οποία παρατηρείται από μία έως έξι ημέρες μετά την έκθεσή τους στην υψηλή συγκέντρωση της γύρης», λέει χαρακτηριστικά. 

Πλέον, όμως, φαίνεται ότι έχει αλλάξει και η ποιότητα της γύρης που συσσωρεύεται στην ατμόσφαιρα: «Η επαφή γυρεοκόκκων και προϊόντων εξατμίσεων αυτοκινήτου κατακερματίζει τις γύρεις και τις κάνει πολύ πιο διεισδυτικές και νοσογόνους για την ανθρώπινη μύτη και τον πνεύμονα», εξηγεί ο Φ. Ψαρρός. «Οι γύρεις γίνονται πολύ πιο τοξικές και μπορούν πιο εύκολα να προξενήσουν βλάβες στον ανθρώπινο οργανισμό». Αντίστοιχα, επίδραση στη γύρη έχουν και τα φυτοφάρμακα: «Διαπιστώνεται αύξηση των υπολειμμάτων φυτοφαρμάκων που βρίσκονται στη γύρη, με αποτέλεσμα η ποιότητά της να υποβαθμίζεται», σημειώνει η Φ. Χατζήνα.