Τα μυστικά των μελισσών

Ξέρατε ότι:

• Οι μέλισσες χρησιμοποιούν αεροδιάδρομους, για την είσοδο και έξοδό τους από την κυψέλη για την αποφυγή των συγκρούσεων.
• Μια κυψέλη συλλέγει 17-20 κιλά γύρη
• Για να αντιμετωπίσει τις αντίξοες καιρικές συνθήκες το πολύ κρύο του χειμώνα κάνει μελισσόσφαιρα. Για τον καύσωνα κάνει εξαερισμό με τα φτερά της.
• Οι μέλισσες και ο άνθρωπος είναι τα μόνα έμβια όντα που μεταποιούν την πρώτη ύλη και την παρασκευάζουν σε έτοιμη τροφή.
• Το μέλι είναι πλήρης τροφή, μπορεί να διατηρηθεί σφραγισμένο στην κηρήθρα για χιλιάδες χρόνια (βρέθηκε στις πυραμίδες της Αιγύπτου).
• Για ένα κιλό μέλι χρειάζονται 4 κιλά νέκταρ, δηλαδή 13000 μέλισσες να πετάξουν 177000 χιλιόμετρα και να επισκεφτούν 3 – 4 εκατομμύρια λουλούδια (περίμετρος της γης είναι 40000 χλμ) για να ρουφήξουν το νέκταρ.
• Για ένα κιλό κερί οι μέλισσες πρέπει να καταναλώσουν 8 κιλά μέλι, που σημαίνει πως για τη συλλογή του θα διανύσουν 8 Χ 177000=1416000 χλμ
• Η μέλισσα κατά την συλλογή της γύρης στα πόδια της δημιουργεί δύο μπαλίτσες γύρης ισοβαρείς και ισομεγέθεις για πτητική ισορροπία.
• Η μέλισσα δεν διαταράσσει τη δομή της φύσης που σχετίζεται με το φυσικό περιβάλλον της γης. Για το χτίσιμο της κηρήθρας χρησιμοποιεί φυσικούς πόρους (γύρη, νέκταρ, νερό, πρόπολη).
• Οι μέλισσες θεωρούνται ως τέλειες μηχανές παραγωγής ενέργειας γιατί από την διάσπαση του μελιού σε θερμική ενέργεια παίρνουν το μέγιστο. Για τη Διατήρηση της θερμοκρασίας της το χειμώνα (35C) στη μελισσόσφαιρα χρειάζεται η κατανάλωση μελιού που ισοδυναμεί με 17κιλά μέλι.
• Το καλοκαίρι η εργάτρια ζει 30 ημέρες
• Οι κηφήνες διώχνονται στις αρχές του φθινοπώρου γιατί δεν χρειάζονται. Η κυψέλη θα αναθρέψει άλλους την άνοιξη.
• Η μέλισσα στο πάνω μέρος του κεφαλιού της έχει 3 μάτια εκτός από τα δύο πολυσύνθετα μεγάλα μάτια, γι’ αυτό και βλέπει κατά 360ο
• Για την απολύμανση της κυψέλης, κλείσιμο τρυπών, ταρίχευση μικρών ζώων ποντικιών, σαυρών που δεν μπορεί να μεταφέρει έξω από την κυψέλη, χρησιμοποιεί την πρόπολη που συλλέγει από τους οφθαλμούς των δέντρων.
• Η παραγωγή ενός σύνθετου προϊόντος όπως είναι το κερί γίνεται με διάσπαση σακχάρων. Ενώ στη βιομηχανία για να επιτευχθεί ένα αντίστοιχο προϊόν θεωρείται αδύνατον σε τέτοια θερμοκρασία (35Cο)
• Η μέλισσα ζει εδώ και 50 εκατομμύρια χρόνια πάνω στη γη κι έχει αναπτύξει αξιοθαύμαστες ικανότητες και τεχνικές για να επιβιώσει και διαιωνίσει το είδος της.
• Μια νέα αποικία (αφεσμός) δεν δημιουργείται στην τύχη. Έχει συγκεκριμένο αριθμό εργατριών, συλλεκτριών, παραμάνων, φρουρών και μία βασίλισσα.
• Όταν τσιμπάει πεθαίνει, γιατί το κεντρί της είναι με τη μορφή πριονιού, μπαίνει εύκολα και δεν βγαίνει με αποτέλεσμα να ξεκολλάει ο τελευταίος δακτύλιος.
• Η μέλισσα έχει τέσσερα φτερά. Τα δύο φτερά της μέλισσας ενώνονται κατά την πτήση με τη βοήθεια ειδικών αγκιστριών που βρίσκονται στο πίσω ζεύγος και με αυτό τον τρόπο αυξάνεται η ταχύτητα πτήσης.
• Στα φτερά της υπάρχει μεγαλύτερο τριχίδιο που αποβάλλει το στατικό ηλεκτρισμό.
• Το κερί της μέλισσας όταν καίγεται δεν έχει καπνό γιατί είναι καθαρές ενώσεις άνθρακα και αφήνει ένα απαλό φως. Το λεπτό άρωμα του οφείλεται σε 147 ενώσεις κορεσμένων και ακόρεστων υδρογονανθράκων.
• Ξέρατε ότι χωρίς τις μέλισσες η ζωή στον πλανήτη θα διαρκούσε το πολύ τέσσερα χρόνια
• Το μέλι είναι ένα φυσικό προϊόν κατευθείαν από τη φύση, ότι περιέχει 180 διαφορετικές ουσίες οι οποίες συνδέονται οργανικά μεταξύ τους που κανείς μέχρι τώρα δεν μπόρεσε να φτιάξει παρ’ όλη τη γνωστή του σύνθεση.
• Ξέρατε ότι ο κηφήνας γεννιέται από μη γονιμοποιημένο ωάριο (παρθενογένεση).
• Στην πυροσβεστική του Ην. Βασιλείου γινόταν σεμινάρια μελισσοκομίας για να διδαχτούν οι πυροσβέστες τη συλλογικότητα και την ομαδικότητα της κοινωνίας των μελισσών. Ο Αμερικάνικος στρατός εκπαιδεύει μέλισσες για τον εντοπισμό ναρκών λόγω των ευαίσθητων οργάνων όσφρησης που διαθέτει η μέλισσα.
• Μελισσοθεραπεία είναι η θεραπεία ασθενειών με προϊόντα μέλισσας (γύρη, μέλι, βασιλικό πολτό, πρόπολη, δηλητήριο)
• Το 80% της επικονίασης των φυτών γίνεται από τη μέλισσα αν παρατηρήσετε θα δείτε ότι η μέλισσα είναι ένα χνουδωτό έντομο.
• Η μέλισσα είναι ένα αξιοθαύμαστο έντομο. Η κυψέλη δε είναι ένας υπέρ-οργανισμός. Ο λαός μας τίμησε και εκτίμησε τα προϊόντα της μέλισσας και κατάλαβε από πολύ νωρίς τον σπουδαίο ρόλο της στην τροφική αλυσίδα κι αυτό δείχνεται στο ότι για όποιο ζώο του έχανε, έλεγε “ψόφησε” ενώ για το μελίσσι πέθανε.
• Ο χορός των μελισσών σε απόλυτο σκοτάδι δίνει πληροφορίες στις άλλες μέλισσες για την ακριβή θέση και απόσταση της τροφής
• Για να πετάξουν οι μέλισσες η θερμοκρασία αέρα πρέπει να είναι πάνω από 14Cο
• 1 κιλό = 10000 μέλισσες, 1000 μέλισσες = 100 γραμμάρια
• 10 μέλισσες = 1 γραμμάριο, 100 μέλισσες = 10 γραμμάρια, 1 μέλισσα = 0,1 γραμμάρια
• 1 κηφήνας ζυγίζει 0,14 γραμμάρια
• 1 βασίλισσα = 0,17 έως 0,2 γραμμάρια
• Μια μέλισσα σε ολόκληρη τη ζωή της συλλέγει 0,5 -1 γραμμάριο μέλι. Συνεπώς χρειάζεται το έργο 1000 έως 2000 μελισσών για να παραχθεί 1 κιλό μέλι
• Οι μέλισσες και ο άνθρωπος είναι τα μόνα έμβια που μεταποιούν την πρώτη ύλη
• Ένα μελίσσι χρειάζεται 9 – 17 κιλά γύρη σε ένα χρόνο
• Η μέλισσα έχει τριχίδια για να αποβάλλει το στατικό ηλεκτρισμό
• Η Κυψέλη είναι μια φυσική βιομηχανία
• Η θερμοκρασία 34Cο έως 35Cο, με ένα βαθμό διαφορά αλλάζει τη συμπεριφορά της εργάτριας
• Οι θωρακικοί μύες της μέλισσας αποδείχθηκε ότι είναι ο πιο δραστήριος από πλευράς μεταβολισμού ιστός στο ζωικό βασίλειο
• Το μελίσσι μπορεί να αντιμετωπίσει υψηλές θερμοκρασίες έως +73Cο(Lindauer 1954) ενώ και εξαιρετικά χαμηλές έως -80Cο(Southwick 1988) αρκεί να έχει άμεση πρόσβαση σε νερό το καλοκαίρι και επαρκείς τροφή (μέλι) αποθηκευμένο στις κηρήθρες.
• Στον κόσμο των εντόμων η ιδιότητα ειδικά της θερμικής ομοιόστασης του μελισσιού αποτελεί μοναδική εξαίρεση, καθώς αυτή την ιδιότητα την έχουν φυλογενετικά πιο ανώτεροι οργανισμοί πχ τα θηλαστικά
• Πάνω από 3000KCal Θερμίδες παράγει εάν κιλό μέλι ικανό να θερμάνει μια κυψέλη ……
• Η βασίλισσα γεννά 1500-2000 αυγά την ημέρα και σε βάρος 7 φορές το βάρος της. Ότι αν ήταν κότα θα γεννούσε 140 αυγά την ημέρα
• Η μέλισσα ανακηρύχτηκε το 2008 από το earthwatch ως το πολυτιμότερο είδος του πλανήτη μας.
• 14000 μεγάλοι κόκκοι γύρης = 1 γραμμάριο
• 300000 μικροί κόκκοι = 1 γραμμάριο
• Απίστευτη ελαφρότητα το είναι της
• Στη γύρη προσθέτει νέκταρ που επεξεργάζεται με το σάλιο της
• Ο προσανατολισμός και η όρασή της γίνεται με την πόλωση του φωτός στο υπέρυθρο του φάσματος
• Αυξάνουν κατά 30% την παραγωγή με την επικονίαση των φυτών
• Οι μέλισσες ήταν οι μοναδικές επιζώντες μετά τις βόμβες στο Ναγκασάκι και της Χιροσίμα. δεν βρέθηκε ίχνος ραδιενέργειας στο μέλι μετά το πυρηνικό ατύχημα του Τσερνομπίλ
• Η πρόπολη εμπεριέχει τη γεύση του “μεταλλικό στοιχείου” και αποτρέπει την επιθυμία καπνίσματος
• Αφού εντοπίσουν τις θέσεις των λουλουδιών, όταν οι μέλισσες επιστρέφουν σε αυτά έχοντας μάθει με μυστηριώδη τρόπο να ακολουθούν πια τον καλύτερο δυνατό δρόμο, δηλαδή τον πιο σύντομο, ώστε να εξοικονομούν χρόνο και ενέργεια (ή χρήμα όπως θα έλεγε ένας υπεύθυνος διανομής προϊόντων)
• Όλα τα πλαίσια έχουν 1,5 κιλό κερί
• Η μέλισσα αποτελεί τον κυρίαρχο επικονιαστή στη φύση καθώς ένα συνηθισμένο μελίσσι με 50000 μέλισσες επικονιάζει 500000 άνθη την ημέρα και μια μοναδική μέλισσα μπορεί να επισκεφτεί ως και 10000 άνθη την ημέρα. Από τα 100 είδη φυτών που προσφέρουν το 90% της τροφής στον κόσμο, το 70% γονιμοποιούνται από τις μέλισσες.
• Αλλά όλα τα προϊόντα της μέλισσας έχουν αντιμικροβιακή, αντιοξειδωτική και αντικαρκινική δράση. Γύρη, βασιλικός πολτός, πρόπολη, δηλητήριο, ακόμα και το κερί εμφανίζουν πληθώρα ωφέλιμων βιολογικών δράσεων που προάγουν την υγεία ακόμη και τη μάθηση, τη μνήμη και τη λίμπιντο.
• Τα μυρμήγκια είναι γνωστό ότι μπορούν να κουβαλήσουν 50 φορές το βάρος τους, κάτι το εντυπωσιακό πράγματι, μέχρι να ακούσεις ότι μια μέλισσα μπορεί να σηκώσει 122 φορές το βάρος της (0,1 γρ ζυγίζει μια μέλισσα αν δεν το ξέρατε) κι επιπλέον να πετάξει!
• Η μέλισσα μπορεί να πετάξει ως και 64 χλμ με έναν πρόλοβο γεμάτο μέλι (χωράει κάπου 70 mg χιλιοστά του γραμμαρίου). Το πιο αποδοτικό αυτοκίνητο σήμερα καίει ένα γαλόνι στα 170 μίλια (1 λίτρο στα 72 χλμ). Μια μέλισσα με ένα γαλόνι (3,78 λίτρα) μέλι θα μπορούσε να κάνει 5 εκατομμύρια μίλια (8047 εκατομμύρια χλμ). Ταχύτητα πτήσης: 25 χλμ/ώρα
• Οι μέλισσες επίσης αισθάνονται τα ηλεκτρομαγνητικά κύματα στην ατμόσφαιρα που προηγούνται των καταιγίδων. Το αυξημένο στατικό φορτίο της ατμόσφαιρας τις ειδοποιεί να γυρίσουν έγκαιρα στην κυψέλη
• Όμως και η ίδια η μέλισσα έχει το δικό της ηλεκτρικό φορτίο. Όταν η μέλισσα βουίζει, χτυπά πολύ γρήγορα τα φτερά της και παράγει ένα δυνατό αρνητικό φορτίο που το τρίχωμά της το διατηρεί. Με αυτόν τον τρόπο έλκει τη γύρη που είναι θετικά φορτισμένη εκ φύσεως!
• Οι μέλισσες λοιπόν κάνουν τριγωνομέτρηση (γεωγραφικό εντοπισμό) χορεύοντας. Πως το επιβεβαιώνουν οι επιστήμονες: Προσαρμόζοντας μια μικρή κεραία σε μερικές και παρακολουθώντας τις με ραντάρ.
• Ο θερμοστάτης στη μελισσόσφαιρα δεν πέφτει κάτω από τους 35οC κι ας έχει έξω παγωνιά και, ακόμα και με χαμηλές για έντομα θερμοκρασίες (13-15οC), αυτές πετάνε και συλλέγουν.
• Για να σκοτώσουν την ασιατική σφήκα την περικυκλώνουν ασφυκτικά, κάνοντας μια μίνι μελισσόσφαιρα από 500 μέλισσες γύρω της και ανεβάζουν τη θερμοκρασία στους 47,2οC, ενώ ταυτόχρονα αυξάνεται το διοξείδιο του άνθρακα. Θάνατος από ασφυξία και υπερθέρμανση λόγω συνωστισμού!
• Οι επιστήμονες βρήκαν πως οι μέλισσες έχουν την πιο πυκνή φαιά ουσία (νευρώνες) από οποιοδήποτε άλλο ζώο. Μετρούν μέχρι το 4 και θυμούνται τι μέτρησαν. Κι αν το 4 μοιάζει (και είναι) λίγο σκεφτείτε ότι δεν υπάρχει άλλο έντομο με αυτή την ικανότητα.
• Επίσης ξεχωρίζουν τον Μονέ από τον Πικάσο!
• Η επιφάνεια που συλλέγουν οι μέλισσες την τροφή στους είναι 8,3χλμΧ3χλμΧ3,14=78,5χλμ2όσο περίπου η έκταση του νησιού της Σαντορίνης
• Καλύπτουν με πρόπολη τα ποντίκια και της σαύρες που δεν μπορούν να βγάλουν έξω από την κυψέλη ώστε να μη γίνουν εστίες μόλυνσης
• Η βασίλισσα γεννά συνολικά κατά τη διάρκεια της ζωής της περίπου ένα εκατομμύριο αβγά.
• Τα μελισσοκέρια όταν καίγονται φτιάχνουν “ατμόσφαιρα” γιατί έχουν αρνητικό ιονισμό, ο οποίος δεσμεύει τα στερεά σωματίδια που αιωρούνται στον αέρα του δωματίου καθαρίζοντάς το.
• Οι ερευνητές υποψιάζονται ότι η ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία των κινητών τηλεφώνων επηρεάζουν τον προσανατολισμό των μελισσών.
• Για να συγκεντρωθεί μια σταγόνα μελιού θα χρειαστεί η επίσκεψη σε 75000 λουλούδια
• Μέλισσα σοφό θαύμα του ζωικού βασιλείου.
• Η μέλισσα δεν γεννιέται ξέροντας να φτιάχνει μέλι. Οι νεώτερες μέλισσες διδάσκονται από τις πιο πεπειραμένες
• Το 1984, οι μέλισσες κατασκεύασαν μια κηρήθρα σε έλλειψη βαρύτητας ως τμήμα ενός πειράματος σε ένα διαστημικό λεωφορείο.
• Ενώ η μέλισσα αποτελεί αποδεδειγμένα τον ισορροπιστή της φύσης υπόκειται συχνά τις δυσμενείς συνέπειες των ψεκασμών. Χρειάζεται την προστασία όλων μας.
• Το ουσιαστικότερο “προϊόν” της μέλισσας είναι η επικονίαση αφού αυτή η προσφορά της ση φύση ξεπερνάει την αξία όλων των προϊόντων της κυψέλης.
• Δώδεκα μέλισσες δουλεύουν όλη τη ζωή τους για να μαζέψουν ένα κουταλάκι του γλυκού μέλι, κάνοντας κάπου 100.000 διαδρομές από και προς τα λουλούδια.
• Η μέθοδος της Γεωμετρικής μορφομετρίας συνίσταται σε μετρήσεις που γίνονται στις νευρώσεις της πτέρυγας της μέλισσας.
• Τα τοιχώματα της κερήθρας έχουν πάχος μόλις ένα τρίτο του χιλιοστού αλλά μπορούν να κρατήσουν τριακονταπλάσιο βάρος από το δικό τους.
• Υπάρχει μια σπηλαιογραφία στην Μπικέρπ της Ισπανίας ηλικίας τουλάχιστον 15000 χρόνων, όπου εικονίζεται ένας άνθρωπος που προσπαθεί να πάρει μέλι από το μελίσσι.

Πηγές

Μελισσοκομική επιθεώρηση, Μελισσοκομικό βήμα, Άρθρα των Μ. Υφαντίδη καθηγητή μελισσοκομίας Α.Π.Θ, Δ. Θρασύβουλου καθηγητή Μελισσοκομίας. Π. Χαριζάνη καθηγητή Μελισσοκομίας, Θ. Μπίκου γεωπόνου